انسان‌ها از هزاران سال قبل، در پی یافتن راه‌هایی برای تشخیص، انتخاب و تعیین جنسیت جنین پیش از تولد بوده‌اند. تشخیص و تعیین جنسیت جنین چه از روی کنجکاوی والدین قبل از تولد نوزاد باشد و چه از روی علاقه به داشتن فرزند دختر یا پسر، موضوعی است که برای اکثر والدین اهمیت دارد. امروزه، هنوز هم مردانی هستند که همسر خود را به علت اینکه فرزندی از جنسیت خاص به دنیا نیاورده‌اند، سرزنش می‌کنند و معتقدند که خانم‌ها نقش اصلی را در تعیین جنسیت فرزند دارند. اگر شما هم جز افرادی هستید که فکر می‌کنید خانم‌ها تعیین کننده جنسیت جنین بوده و این مادر است که جنسیت نوزاد را تعیین می‌کند، وقت آن است که درباره تفکرات خود در مورد این موضوع، تجدید نظر کرده و با دلایل علمی گزینش جنسیت جنین و روند آن آشنا شوید.
در ادامه این مطلب از وبلاگ مالتینا، به بررسی موضوع تعیین جنسیت جنین می‌پردازیم و اطلاعات مفید و جالبی را در این زمینه ارائه می‌دهیم. این اطلاعات به شما کمک خواهند کرد تا چگونگی کارایی گزینش جنسیت در انسان‌ها را درک نمایید و متوجه شوید که فقط خانم‌ها در تعیین جنسیت جنین نقش ندارند.
گزینش و تعیین جنسیت جنین
نگاهی بر روند تعیین جنسیت جنین در انسان‌ها
قبل از این که بتوانید نحوه تعیین جنسیت جنین را درک کنید، ابتدا باید با زیربنای چرخه باروری انسان آشنا شوید. در ضمن باید از اصول چرخه قاعدگی، تخمک گذاری و زمان وقوع آن اطلاع داشته باشید. با آگاهی نسبت به این موارد، به نحوه مشارکت و سهم مردان و زنان با تولید اسپرم و تخمک، در تعیین جنسیت جنین، پی خواهید برد.
اسپرم انسان
اسپرم در قلب مسئله تعیین جنسیت جنین قرار دارد. هر اسپرم، حاوی آرایش ژنتیکی است که در ترکیب با تخمک زن. تبدیل به جنین دختر یا پسر میشود. اسپرم در بیضه‌های مرد و به طور مداوم، از هنگام بلوغ جنسی تا پایان عمر او، ساخته میشود.
نقش اسپرم در تعیین جنسیت جنین
از نظر تئوری، یک مرد می‌تواند از هنگام بلوغ تا مرگ، زنی را که در شرایط باروری بوده و یک تخمک قابل باروری دارد، باردار نماید. هر چند زمانی تصور می‌شد که با افزایش سن، هیچ کاهشی در قدرت باروری اسپرم‌های یک مرد رخ نمی‌دهد، امروزه با انجام تحقیقات، ثابت شده است که افزایش سن، موجب کاهش قدرت باروری مردان میشود و خطر سقط جنین را بدون در نظر گرفتن شرایط سنی زن، افزایش می‌دهد.
چرخه تولید یک اسپرم بالغ در بدن مرد، حدود سه ماه طول می‌کشد. این جمله، به معنای آن است که اگر امروز یک نوشیدنی الکلی بنوشید، کیفیت و کمیت اسپرم شما را تا ۹۰ روز تحت تاثیر قرار خواهد داد. درباره تاثیر بیماری‌ها و داروهای مصرفی نیز همین قانون صدق می‌کند. به همین دلیل است سبک زندگی مرد، در دوران قبل از لقاح، روی کیفیت و کمیت اسپرم‌های او تاثیر می‌گذارد.
بیضه‌ها در خارج از بدن مرد درون کیسه بیضه واقع شده‌اند. قرار گرفتن بیضه‌ها در خارج از بدن مرد، این امکان را فراهم می‌کند که بیضه‌ها دمای تولید اسپرم را تنظیم کنند و همیشه دمایی پایین‌تر از دمای بدن داشته باشند. در چنین شرایطی اسپرم‌ها، دائما در معرض شرایط و حرارت مناسب قرار می‌گیرند. بهتر است بدانید که پوشیدن لباس زیرهای تنگ در مردان، می‌تواند بیضه‌ها را خیلی نزدیک به بدن نگه دارد و در نتیجه مانع از توانایی تنظیم دما توسط بیضه‌ها شود. این وضعیت قدرت باروری مرد را کاهش می‌دهد.
ساختار اسپرم انسان
اسپرم از دو بخش سر و دم تشکیل میشود. دم بخشی است که به حرکت اسپرم در مایعات واژن برای رسیدن به تخمک و بارور کردن آن کمک می‌کند. اسپرم دقیقا حاوی نیمی از ترکیب ژنتیکی مورد نیاز بدن کودک است.
اسپرم حاوی ۲۲ کروموزوم به اضافه یک کروموزوم X (دختر) یا Y (پسر) می‌باشد. این کروموزومهای X یا Y هستند که جنسیت جنین را در لحظه لقاح تعیین می‌کنند. در واقع، اسپرم تولید شده در بدن مردان، عامل تعیین کننده جنسیت تخمک بارور شده می‌باشد و نقش اسپرم در تعیین هر یک از دو جنس تفاوت دارد.
تخمک انسان
وجود تخمک زن، برای تولید مثل ضرورت دارد. بدون وجود تخمک هیچ لقاحی صورت نخواهد گرفت و هیچ تولید مثلی رخ نخواهد داد. تخمک در تخمدان زن تولید می شود. نوزاد دختر در هنگام تولد، تمامی تخمک‌های طول عمر خود را در تخمدان‌هایش دارد.
نقش تخمک در تعیین جنسیت جنین
هنگام یکه یک دختر به بلوغ جنسی می‌رسد، تخمک های او بر اساس یک روند هورمونی شروع به رشد می‌کنند. هنگامی که چرخه‌های قاعدگی او شروع میشود، به طور معمول در هر ماه یک چرخه رخ می‌دهد، معمولا یک تخمک آماده آزاد شدن میشود و این روند تخمک گذاری، نامیده میشود.
هر تخمکی که از تخمدان یک زن، آزاد میشود، دقیقا حاوی نیمی از کروموزومهای مورد نیاز برای تشکیل یک جنین است که با تعداد مشابه کروموزومهای موجود در اسپرم یک مرد، جفت میشود. تخمک فقط می‌تواند کروموزوم X به جنینی که قرار است تشکیل دهد، منتقل کند. به این معنا که یک زن به تنهایی نمی‌تواند جنسیت فرزند را تعیین کند، زیرا کروموزوم های تخمک فقط از نوع X است. آگاهی از این مسئله، باور اینکه زنان مسئول تعیین جنس فرزند هستند، را نقض می‌کند.
در دوران باستان، این باور نادرست در میان عموم مردم، گاه موجب می‌شد زنان به دلیل ناتوانی در به دنیا آوردن یک فرزند پسر شکنجه شده یا حتی کشته شوند. خوشبختانه امروزه این رفتار دیگر رایج نیست.
تخمک گذاری
روند تخمک گذاری بخشی از چرخه قاعدگی می‌باشد. تخمک گذاری برای وقوع لقاح ضرورت دارد. بدون وجود تخمک هیچ بارداری‌ای رخ نمی‌دهد. در بیشتر زنان، تخمک گذاری در اغلب چرخه‌های قاعدگی رخ می‌دهد.
اگر زنی تخمک گذاری نداشته باشد، دچار مشکلی در باروری است که اختلال تخمک گذاری نامیده میشود. میانگین معمول این است که تخمک گذاری ۱۴ روز قبل از شروع چرخه قاعدگی بعدی در زنان انجام میشود. برای مثال، در یک چرخه قاعدگی ۲۵ روزه، تخمک گذاری روز ۱۱ بوده و در یک چرخه قاعدگی ۲۸ روزه، تخمک گذاری در روز ۱۴اتفاق می‌افتد.
گاهی در حین تخمک گذاری، بیش از یک تخمک از تخمدان‌های زن آزاد می شود. این وضعیت می‌تواند موجب بارداری چند قلویی شود که به دوقلوهای دو تخمکی معروف می‌باشند، یعنی دو تخمک جداگانه بارور و تبدیل به دو جنین می شوند. تقسیمات اولیه ناشی از لقاح تخمک و اسپرم نیز می‌تواند به دو یا چند قلویی منجر شود. در این صورت دوقلوها یک تخمکی یا همسان می‌شوند.
جنسیت جنین از لحاظ زیست شناختی چگونه تعیین میشود؟
زن و مرد، هر دو دارای کروموزومهای جنسی هستند. مردان دارای یک کروموزوم X و یک Y هستند، در حالیکه زنان دارای دو کروموزم X هستند، سلول‌های اسپرم می‌توانند حاوی هر دو کروموزوم X و Y باشند. وقتی تخمک یا اسپرم ساخته میشود، تنها یکی از کروموزومهای جنسی را از والدین دریافت می‌کند.
عواملی موثر در تعیین جنسیت جنین
جنس اکثریت قریب به اتفاق پستانداران، از جمله انسان‌ها، توسط سیستم کروموزومی X-Y مشخص میشود. یکی از این کروموزومهای X از مجموعه کروموزومهای جنسی XX مادر و و یکی از کروموزومهای X یا Y، از مجموعه کروموزومهای XY پدر به جنین منتقل میشود. اگر کروموزوم X از هر دو والد به جنین منتقل شود، جنین حاوی ترکیب کروموزومی XX بوده و این جنین از لحاظ بیولوژیکی دختر است. اگر کروموزومهای X از یک والد و کروموزومهای Y از طرف والد دیگر به جنین منتقل شود، جنین تشکیل شده حاوی ترکیب کروموزومی XY خواهد بودو این جنین از نظر بیولوژیکی، پسر است.
به زبان ساده‌تر، مادران ما (افرادی که از نظر بیولوژیکی دختر یا ماده هستند)، دارای کروموزومهای XX هستند. بنابراین، زنان همیشه می‌توانند کروموزوم X را به فرزندان منتقل کنند. آن‌ها هرگز نمی‌توانند کروموزوم Y را به جنین انتقال دهند. همین‌طور، پدران ما (افرادی که از نظر بیولوژیکی پسر یا نر می‌باشند) دارای کروموزوم XY هستند. پدران می‌توانند به فرزندان X یا Y یا فرزندان منتقل شوند بنابراین، این کروموزوم Y است که در واقع جنسیت کودک را تعیین می کند، که از اسپرم پدر به فرزند منتقل میشود.
اینکه این کروموزوم X باشد یا Y کاملاً تصادفی است. تقریباً شانس همه‌ي والدین برای داشتن یک فرزند پسر حدود ۵۰٪ و برای داشتن فرزند دختر ۵۰٪ است.
نحوه تعیین جنسیت جنین
تعیین کننده جنسیت نوزاد خانم‌ها هستند یا آقایان؟
اگر سلول اسپرم مرد که قادر به ورود به سلول تخمک یک زن است، کروموزوم X را حمل کند، جنسیت جنین دختر بوده و در صورت حمل کروموزوم Y، جنسیت جنین پسر می‌باشد. بنابراین جنسیت نوزادی که قرار است به دنیا بیاید، توسط مرد تعیین میشود.
نقش مرد تعیین جنسیت جنین
عواملی که می‌توانند در تعیین جنسیت جنین تاثیر بگذارند
عوامل خاصی می‌توانند بر جنسیت کودک تاثیر بگذارند. طبق تحقیقات انجام شده توسط دانشگاه آکسفورد، کیفیت اسپرم مرد، نقش مهمی در تعیین جنسیت جنین دارد و کیفیت بالای اسپرم بر جنسیت کودک تاثیر می‌گذارد. در نتیجه انجام تحقیقات، مشخص شده است که هر چه کیفیت اسپرم مرد بالاتر باشد، احتمال پسر شدن جنین بیشتر است. مردانی که از کیفیت اسپرم بالایی برخوردار هستند، اسپرم‌ها با سر کوچکتری نسبت دم تولید می‌شوند. هسته‌های کوچک حاوی کروموزوم Y بیشتری هستند. در این حالت، احتمال پسر شدن جنین زیاد میشود.
همچنین سبک زندگی مادر یا پدر می‌تواند بر جنسیت فرزند آن‌ها نیز تاثیر بگذارد. تعدادی از تحقیقات نشان داده‌اند که عواملی مانند رژیم غذایی، عادات و تغییرات آب و هوایی، می‌توانند بر شانس داشتن یک پسر یا دختر تاثیر بگذارند. اما هیچ یک از این تأثیرات بسیار زیاد نیست.
رژیم غذایی والدین پیش از لقاح اسپرم و تخمک، با تغییر تعادل بین میزان سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در خون، از جمله مواردی است که می‌تواند در تعیین جنسیت جنین اثراتی داشته باشد. اکثر متخصصان طب سنتی معتقدند که خوردن مواد غذایی حاوی سدیم و پتاسیم با افزایش میزان اسیدیته یا PH رحم، نقش موثری در تولد نوزاد پسر دارند. در واقع کروموزومهای Y موجود در اسپرم مردان در شرایطی که PH رحم بالا باشد، طول عمر بیشتری دارند و احتمال لقاح آن‌ها با تخمک و تشکیل جنین پسر، بیشتر است. همچنین خوردن مواد غذایی حاوی کلسیم و منیزیم باعث کاهش PH رحم و افزایش احتمال دختر شدن جنین میشود.
عوامل موثر بر جنسیت جنین
کلام آخر
با دلایل و توضیحاتی که در این مطلب ذکر کردیم و با تکیه بر قوانین ژنتیک، می‌توانیم بگوییم این اسپرم مردان است که تعیین می‌کند، جنینی که قرار است به دنیا بیاید، یک پسر یا دختر باشد. به عبارت دیگر، این کروموزومهای موجود در اسپرم مرد است که جنسیت نوزاد را تعیین می کند و نیمی ازکروموزم‌های موجود در اسپرم‌های یک مرد، می‌تواند منجر به تشکیل جنین پسر و نیمی دیگر منجر به تشکیل جنین دختر شود. روشن شدن این موضوع، باعث ابطال و نقض این تفکر که فقط خانم‌ها تعیین کننده جنسیت جنین هستند، میشود.
تعيين جنسيت جنين پيش از بارداری
اگر تجربه یا دیدگاه مفیدی در مورد تعیین جنسیت جنین و عوامل موثر بر آن دارید، خواهشمندیم در بخش نظرات این نوشته، با ما و خوانندگان مالتینا به اشتراک بگذارید. همچنین برای مطالعه مطالب مفید و کاربردی دیگر در زمینه سلامت عمومی و زیبایی، به بخش مجله بانوان وبلاگ مالتینا مراجعه نمایید.
منبع: brightside.me
در مالتینا بیشتر بخوانید:
علایم بارداری و راه های تشخیص دقیق و سریع
نحوه صحیح خوابیدن در دوران بارداری
