زبان بدن به سیگنال‌های غیرکلامی گفته می‌شود که ما برای برقراری ارتباط از آن‌ها استفاده می‌کنیم. به گفته کارشناسان، این سیگنال‌های غیرکلامی بخش عظیمی از ارتباطات روزانه هر یک از ما را تشکیل می‌دهند. از رفتارهای صورت گرفته تا حرکات بدن، چیزهایی عنوان می‌شوند که نمی‌گوییم، اما هم هنوز می‌توانند قسمتی از اطلاعات را منتقل کنند.

معنی زبان بدن ممكن است بین ۶۰ تا ۶۵ درصد كل ارتباطات را به خود اختصاص دهد، از این روی شناخت زبان بدن بسیار مهم است. در بسیاری از موارد، شما باید به جای این که به یک عمل واحد از زبان بدن توجه داشته باشید، به عنوان یک گروه کامل و در کنار هم به سیگنال‌ها نگاه کنید .با توجه به اهمیت موضوع، در اینجا می‌خواهیم به درک زبان بدن و تفسیر آن بپردازیم.

معنی زبان بدن در بخش‌های مختلف

حالات چهره

برای لحظه‌ای فکر کنید که یک فرد تا چه اندازه می‌تواند تنها با حالات چهره خود، احساسات مختلف را ابراز کند! لبخند می‌تواند نشان دهنده تایید یا شادی بوده و اخم نیز غالبا نشانه عدم رضایت یا نارضایتی است. در بعضی موارد، حالت صورت ما ممکن است احساس واقعی ما را در مورد یک وضعیت خاص نشان دهد. در حالی که می‌گویید حال شما خوب است، ممکن است نگاهی حتی کوتاه به چهره شما به دیگران چیز دیگری بگوید و اطلاعات متناقضی ارائه دهد.

چند نمونه از احساساتی که می‌توانند از طریق چهره بیان شوند، عبارتند از:

• خوشحالی
• غمگینی
• خشم
• تعجب
• انزجار
• ترس
• گیجی
• هیجان
• میل
• اعتراض

بیان در چهره یک شخص حتی می‌تواند در تعیین این که آیا به آن چه می‌گوییم اعتماد داریم یا اعتقاد داریم، کمک کند. به شکلی که مطالعات در این زمینه نشان داده است که قابل اطمینان‌ترین زبان چهره، تغییر حالت جزئی ابروها و لبخند جزئی است. محققان این طور عنوان می‌سازند كه این حالات می‌تواند هم دوستی و هم اعتماد به نفس را منتقل كنند.

زبان چهره در شمار جهانی‌ترین زبان رایج بوده و می‌توان گفت که این زبانی مشترک میان تمام مردم جهان است. عباراتی که برای انتقال ترس، عصبانیت، غم و اندوه و شادی به کار رفته و در سراسر جهان مشابه هستند.

تحقیقات حاکی از این است که ما وقتی درباره هوش افراد قضاوت می‌کنیم، این قضاوت را بر اساس چهره و بیان آن‌ها نیز انجام می‌دهیم و حالت چهره بر قضاوت ما تاثیر می‌گذارد. یک مطالعه نشان داده است افرادی که چهره‌های باریک‌تر و بینی برجسته‌تری دارند، بیشتر احتمال دارد که باهوش شناخته شوند. همچنین افرادی که غالبا لبخندی به لب دارند، نسبت به افرادی که دارای علائم خشم هستند، باهوش‌تر شناخته می‌شوند.

حالت چهره در زبان بدن می تواند نمایانگر احساسات مختلف و وضعیت های روحی متفاوتی باشد.

حالات چشم‌ها

غالبا از چشم‌ها به عنوان “پنجره‌های روح” یاد می‌شود، زیرا آن‌ها قادرند چیزهای زیادی راجع به آن چه فرد احساس کرده یا فکر می‌کند، آشکار سازند. همان طور که با شخص دیگری در حال گفتگو هستید، توجه به حرکات چشم طرف مقابل، بخشی طبیعی و مهمی از روند ارتباطات است. در برخی از موارد متداول پنهان کردن نگاه مسقیم طرف مقابل، مانند پلک زدن‌های مداوم یا نگاه کردن به این سو و آن سو، می‌تواند معانی قابل توجهی داشته باشد.

هنگام ارزیابی زبان بدن، به سیگنال‌های چشم زیر توجه کنید:

نگاه مستقیم چشم

وقتی فرد هنگام مکالمه مستقیماً به چشمان شما نگاه می‌کند، نشان‌دهنده علاقه و توجه او به شما یا حداقل به موضوع مکالمه است. با این حال، طولانی شدن تماس چشمی می‌تواند تهدیدآمیز باشد. از طرف دیگر، قطع تماس چشمی و غالباً به دور نگاه کردن ممکن است نشانگر این باشد که شخص پریشان و ناراحت بوده یا سعی در پنهان کردن احساسات واقعی خود دارد.

چشمک زدن

چشمک زدن طبیعی است، اما باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که آیا این چشمک زدن کم و محدود و یا زیاد است. افراد معمولاً وقتی احساس پریشانی یا ناراحتی می‌کنند سریع‌تر چشمک می‌‌زنند. چشمک زدن نادر ممکن است نشان دهنده این باشد که شخص به طور عمدی سعی در کنترل حرکات چشم خود دارد.

اندازه مردمک

اندازه مردمک می‌تواند یک سیگنال ارتباطی غیرکلامی بسیار ظریف باشد. در حالی که سطح نور در محیط، بازشدگی یا تنگی مردم را کنترل می‌کند، گاهی اوقات احساسات نیز می‌تواند باعث ایجاد تغییرات جزئی در اندازه آن شوند. به عنوان مثال، چشمان بسیار گشاد و مردمک باز شده، می‌تواند نشان دهنده این باشد که شخص علاقه‌مند و یا حتی برانگیخته است.

مالیدن چشم‌ها

وقتی چشم خود را می‌مالید، معمولا به این معناست که نسبت به آن چه می‌شنوید، احساس شک یا بی‌اعتقادی دارید.

نگاه کردن به سمت پایین

نگاه کردن به سمت پایین یا زمین، باعث می‌شود که شما ضعیف و ناآگاه به نظر برسید. اگر در شرایطی قرار دارید که باید با طرف مقابل بحث کنید، بهتر است که تماس چشمی خود را با وی مستقیم نگاه دارید. البته در این حالت نیز باید هر از چند لحظه‌ای، نگاه خود را برداشته و به سمتی دیگر برده و دوباره بازگردانید.

حالت چشمها در وضعیت های مختلف، گویای زبان بدن هستند و میتوان از طریق آنها برداشتهای مختلفی داشت.

زبان بدن در بخش دهان

زبان و حرکات دهان نیز می‌تواند در خواندن و درک زبان بدن ضروری باشد. به عنوان مثال، جویدن لب پایین ممکن است نشانگر این باشد که فرد احساس نگرانی، ترس و ناامنی را تجربه می‌کند.

اگر فرد در حال خمیازه یا سرفه باشد، پوشاندن دهان، غالبا نشانه‌ای از تلاش برای مؤدب بودن است. لبخند زدن شاید یکی از بزرگترین سیگنال‌های مربوط به زبان بدن مربوط به بخش دهان باشد، اما لبخندها را نیز می‌توان به روش‌های مختلفی تفسیر کرد. یک لبخند می‌تواند کاملا واقعی باشد یا ممکن است از آن برای ابراز خوشحالی کاذب، طعنه‌گری یا حتی بدبینی از آن استفاده نمود.

هنگام ارزیابی زبان بدن، به علائم دهان و لب‌ها مطابق آن چه در زیر آورده شده است، توجه کنید:

لب‌های روی هم جفت شده

سفت شدن لب‌ها می‌تواند نشانه بی‌نظمی، عدم پذیرش یا عدم اعتماد به نفس باشد.

گاز گرفتن لب

افراد گاهی هنگام نگرانی، اضطراب یا استرس ، لب‌های خود را نیش می‌زنند.

پوشاندن دهان

هنگامی که افراد می‌خواهند یک واکنش عاطفی را پنهان کنند، ممکن است برای جلوگیری از نمایان شدن حالت دهان یا خود لبخند، آن را بپوشانند.

لب‌های رو به بالا یا پایین

تغییر جزئی در دهان همچنین می‌تواند نشانگر ظریفی از احساس یک فرد باشد. هنگامی که دهان کمی باز شده، ممکن است به این معنی باشد که فرد احساس خوشبختی یا خوش بینی می‌کند. از طرف دیگر، دهان کمی چرخانده شده، می‌تواند نشانه‌ای از غم و اندوه، عدم پذیرش یا حتی ناراحتی آشکار باشد.

حرکات در زبان بدن

حرکات می‌تواند برخی از مستقیم‌ترین و واضح‌ترین سیگنال‌های مربوط به زبان بدن محسوب شوند. تکان دادن، اشاره و استفاده از انگشتان برای نشان دادن مقادیر عددی، همه حرکات بسیار رایج و آسان هستند. با این وجود، برخی از حرکات ممکن است فرهنگی باشند. به طور مثال نشان دادن انگشت شست به نشانه موفقیت است. همین طور شکل دادن دو انگشت اشاره و میانه به شکل حرف V انگلیسی، در اکثر جمعیت‌های جهان به معنای موفقیت و پیروزی است.

مثال‌های زیر فقط برخی از حرکات متداول و معانی احتمالی آن‌ها را نشان می‌دهد:

مشت محکم

مشت محکم می‌تواند نشانگر عصبانیت در برخی شرایط یا همبستگی در برخی موارد باشد.

انگشت شست به جهات بالا و پایین

انگشت شست به جهات بالا و پایین، اغلب به عنوان حرکات تأیید و عدم تأیید استفاده می‌شود.

ژست OK

ژست “OK”، که با لمس انگشت شست و انگشت اشاره در یک دایره در حالی که سه انگشت دیگر را دراز می کنید، ساخته شده است؛ می تواند به معنای “OK” یا “خوب” باشد. با این حال همین علامت در برخی از مناطق اروپا، به عنوان نشانه‌ای از این که شما چیزی نیستید، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین طور در برخی از کشورهای آمریکای جنوبی، این نماد در واقع یک ژست مبتذل است.

علامت V

علامت V که با بلند کردن انگشت اشاره و انگشت میانی و جدا کردن آن‌ها برای ایجاد یک شکل V ایجاد می شود، به معنای صلح یا پیروزی در برخی کشورها است. اما در انگلستان و استرالیا، این نماد معنای توهین آمیزی را به خود می‌گیرد.

با نگاهی دقیق به معنی زبان بدن فرد مقابل، میتوان وضعیت روحی و حالات شخصیتی او را به خوبی فهمید.

بازوها و پاها

بازوها و پاها همچنین می‌توانند در انتقال اطلاعات غیر کلامی مفید باشند. دست به سینه شدن، می‌تواند حاکی از یک حالت تدافعی باشد. همین طور روی هم انداختن پاها به دور از شخص مقابل، ممکن است نشان دهنده بیزاری یا ناراحتی از آن فرد باشد.

سایر سیگنال‌های ظریف مانند باز کردن بازوها ممکن است تلاشی برای بزرگتر و قوی‌تر به نظر رسیدن باشد، در حالی که نگه داشتن بازوها در نزدیکی بدن ممکن است تلاشی برای عقب نشینی از موضع توجه به نظر برسد.

به برخی از سیگنال‌های زیر که ممکن است از رفتارهای دست و پا منتقل شود، توجه نمایید:

بازوهای متقاطع

بازوهای متقاطع ممکن است نشان دهنده این باشد که شخص احساس تدافعی، محافظت از خود یا بسته بودن را دارد.

قرار گرفتن دست‌ها روی باسن

ایستادن با دست‌هایی که روی باسن قرار دارد، می‌تواند نشانه‌ای از آماده بودن فرد بوده یا احتمالاً نشانه پرخاشگری نیز خواهد بود.

گره کردن دست‌ها در پشت

گره کردن دست‌ها در پشت ممکن است نشانگر این باشد که فرد احساس بی‌حوصلگی، اضطراب و حتی عصبانیت می‌کند.

ریتم گرفتن با انگشتان

ضربه زدن سریع با انگشتان یا ریتم گرفتن روی سطحی، می‌تواند نشانه این باشد که شخص بی‌حوصله یا ناامید است.

پاهای متقاطع

پاهای متقاطع می‌تواند نشانگر این باشد که فرد احساس بسته بودن یا نیاز به حفظ حریم خصوصی می‌کند.

باز کردن کف دست‌ها و بالا بردن آن‌ها

این حالت باز کردن کف دست‌ها و بالا آوردن آن‌ها، نشان دهنده صداقت و این است که چیزی را از طرف مقابل پنهان نمی‌کنیم.

مالش دست‌ها به یکدیگر

مالش دست‌ها به یکدیگر، نشانه هیجان‌زدگی از اتفاقی جدید یا پروژه‌ای خاص است.

حالات دست های فرد مقابل، می تواند معانی مختلفی از زبان بدن را به شما برساند.

سایر موارد

نحوه نگه داشتن بدن ما نیز می‌تواند به عنوان بخش مهمی از زبان بدن باشد. اصطلاح posture به چگونگی نگه داشتن بدن و همچنین فرم بدنی کلی فرد اشاره دارد. این وضعیت بدنی می‌تواند اطلاعات زیادی را در مورد احساس یک فرد و همچنین نکات مربوط به ویژگی‌های شخصیتی وی به شما ارائه دهد، از جمله اینکه شخص دارای اعتماد به نفس زیادی بوده، تیپ شخصیتی باز یا مطیع دارد.

به عنوان مثال نشستن مستقیم ممکن است نشانگر این باشد که فرد متمرکز شده و به آن چه اتفاق می‌افتد، توجه می‌کند. از طرف دیگر نشستن با بدن در آغوش کشیده شده می‌تواند دلالت بر این داشته باشد که فرد بی‌حوصله و بی‌تفاوت است.

کج کردن سر به یک طرف

هنگامی که سر خود را به یک سمت کج می‌کنید، معمولا به این معنی است که شما با دقت و عمیق به سخنان طرف مقابل گوش می‌دهید. همچنین می‌تواند به این معنی باشد که شما کاملا متمرکز شده‌اید.

بازی کردن یا کشیدن گوش به یک سمت

زمانی که دست به سمت گوش خود برده و آن را به سمتی می‌کشید، به معنای آن است که در حال تصمیم‌گیری هستید، اما هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده‌اید.

راست ایستادن

راست ایستادن به معنای این است که در شرایط خوبی قرار داشته و اعتماد به نفس و اطمینان کامل وجود دارد.

پیچیدن موها دور انگشت

اغلب در فیلم‌ها و سریال‌ها این ژست را با نوعی دلبری کردن یا جلب توجه نسبت به جنس مخالف، همراه می‌بینیم. اما اگر در یک مصاحبه شغلی چنین ژستی دیده شود، به معنای آن است که شخص عصبانی یا زیاد از حد مضطرب است.

راه رفتن سریع

راه رفتن سریع، نشان دهنده اعتماد به نفس و قاطعیت است. به ویژه زمانی که محکم و سریع گام برمی‌دارید، به معنای آن است که به مقصدی خاص رفته و هدفی مهم را دنبال می‌کنید.

گذاشتن دست روی گونه

هنگامی که دست خود را روی گونه قرار می‌دهید، ثابت می‎کنید که در حال فکر کردن و ارزیابی دقیق اطلاعاتی هستید که دریافت کرده‌اید. در مقابل وقتی فرد روبروی شما چنین ژستی می‌گیرد، معمولا می‌توانید مطمئن باشید که او حرف‌های شما را جدی گرفته و در حال بررسی و ارزیابی آن‌ها است.

مالیدن یا لمس کردن بینی

زمانی که بینی خود را حین صحبت کردن مالش داده یا آن را لمس می‌کنید، این طور برداشت می‌شود که به اندازه کافی صداقت ندارید. در مقابل نیز وقتی شخص روبروی شما چنین کاری را انجام می‌دهد، باید در صداقت گفتار او شک کنید.

زبان بدن در موقعیت های مختلف چشم ها، دست و پا، دهان و غیره؛ گویای شرایط شخصیتی و روحی فرد است.

کلام آخر

شما چطور از زبان بدن خود استفاده کرده و چگونه پیام‌های ضمنی را به این شکل انتقال می‌دهید؟ همین طور چه تکنیک‌هایی برای درک معنی زبان بدن سایر افراد، به کار می‌برید؟ تجربیات و دانش خود در این زمینه را با ما و سایر کاربران وبلاگ مالتینا در میان بگذارید.

منابع: betterhelp ، verywellmind

همچنین بخوانید: سوجوک تراپی چیست؟ چگونه می‌توانید خودتان درمان دردهای بدنتان باشید