سلامت جنسی به عنوان یک جنبه‌ی مهم و مثبت از سلامت عمومی فرد در نظر گرفته می شود. اگرچه داشتن یک رابطه جنسی سالم برای حفظ موجودیت فردی، عملکرد حیاتی ندارد، اما در میان عناصر تشکیل دهنده‌ی کیفیت زندگی، از جایگاه مهمی برخوردار است. مطالعات انجام شده در مناطق مختلف جهان، نشان می‌دهد که وجود اختلالات جنسی در افراد، مشکلی شایع و رایج است و تقریباً از هر پنج نفر، یک نفر، در طول زندگی جنسی فعال خود، حداقل یک اختلال جنسی را تجربه می‌کند.
مطالعات انجام شده در جوامع و فرهنگ‌های مختلف، نتایج مشابهی را در مورد شیوع اختلالات جنسی ارائه می‌دهد. با این حال، تفاوت‌هایی وجود دارد که به دلیل عوامل فرهنگی و اجتماعی رخ می‌دهد. به عنوان مثال، در جوامع محافظه کار مانند جامعه‌ی ما، عواملی مانند عدم آموزش ابتدایی و صحیح در مورد روابط جنسی و درک رابطه جنسی به عنوان یک تابو، باعث افزایش بیشتر اختلالات جنسی در زنان و مردان می‌شود. همچنین مشاهده شده است که بروز مشکل انزال زودرس در مردان و مشکلات ارگاسم در زنانرایج‌ترین نوع اختلالات جنسی هستند.
اختلالات جنسی در واقع شامل تمام مشکلات بیولوژیکی، روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی است که از داشتن یک جنسی سالم و رضایت بخش در فرد جلوگیری می‌کند. این موارد شامل‌ترس و اضطراب در مورد رابطه جنسی، وجود احساس خجالت و احساس گناه، بی میلی جنسی، ناتوانی در انجام رابطه جنسی، داشتن درد یا انقباض در حین رابطه جنسی، عدم سازگاری جنسی اختلال نعوظ در مردان، انزال زودرس یا مشکل در انزال، عدم توانایی در تحریک یا رسین به ارگاسم است.
سلامت جنسی
درمان اختلالات جنسی، نوعی از رفتار درمانی شناختی است که توسط روانپزشکان باتجربه و روانشناسانی که در زمینه مشکلات جنسی آموزش دیده‌اند، برای افراد یا زوجین دارای مشکلات جنسی، اعمال می‌شود.
در ادامه این مطلب از مالتینا بلاگ به بررسی جامع و مفیدی در مورد نشانه‌های اختلالات جنسی و عدم سلامت جنسی در زنان و مردان، می‌پردازیم.
دلایل بروز اختلالات جنسی چیست؟
دلایل بروز اختلالات جنسی در سه عنوان اصلی دسته بندی می‌شوند:
۱) علل ارگانیک: ابتلای فرد به بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های مزمن، عوارض جانبی داروها، مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر
۲) دلایل روانشناختی: وجود مشکلات عاطفی یا غیره با شریک زندگی، افسردگی، اختلالات اضطرابی، تأثیر ویژگی‌های شخصیتی
۳) عدم تعادل در ترشحِ موادِ شیمیاییِ طبیعیِ تحت کنترل مغز: برخی از مواد شیمیایی (انتقال دهنده‌های عصبی) مانند سروتونین، دوپامین و نور اپی نفرین، در تنظیم خلق و خوی، رفتار و تحریک جنسی و بروز اختلالات جنسی در فرد، موثر هستند. همچنین برخی بیماری‌ها یا مشکلات بهداشتی مانند صرع و زوال عقل و پارکینسون ممکن است به قسمت‌هایی از مغز آسیب برساند که بر رفتارهای جنسی تأثیر بگذارد.
طبقه بندی اختلالات جنسی
طبقه بندی اختلالات جنسی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که عبارتند از:
۱. اختلالات میل جنسی: در این دسته از اختلالات، میل جنسی فرد کاهش یا افزایش می‌یابد. (بیش فعالی جنسی ، اختلال بیزاری جنسی)
۲. اختلالات تحریک جنسی: در اینجا ، اختلالات مربوط به تحریک جنسی در زنان و اختلال نعوظ در مردان وجود دارد.
۳. اختلالات ارگاسم: اختلالات ارگاسم در زنان و مردان و انزال زودرس در مردان وجود دارد.
۴. اختلالات وجود درد در هنگام مقاربت جنسی: دیسپارونیا (درد در هنگام رابطه جنسی) در زنان و مردان و واژینیسموس در زنان از اختلالات جنسی این گروه است.
۵. اختلال عملکرد جنسی ناشی از مصرف مواد: در این گروه، اختلالات عملکردی با مصرف مواد و در گروه‌های تعریف شده در بالا رخ می‌دهد.
هنگام برخورد با مشکلات جنسی می‌توان دو تمایز مهم دیگر را در نظر گرفت. یکی از این موارد، بروز اختلال به صورت اولیه یا ثانویه است. مشکلاتی که از ابتدای شروع فعالیت جنسی وجود دارند، اولیه نامیده می‌شوند و مشکلاتی که پس از یک دوره جنسی ایجاد می‌شوند ، ثانویه نامیده می‌شوند. تمایز دیگر با توجه به کلی یا موقعیتی بودن مشکل ایجاد می‌شود. در اختلال عملکرد جنسی کلی، اختلالات بر روی تمام مدت و چرخه فعالیت جنسی فرد تاثیر می‌گذارند ولی در اختلالات موقعیتی (انتخابی) ، مسئله فقط مربوط به یک وضعیت خاص است.
رابطه جنسی سالم
فراوانی اختلالات جنسی در زنان و مردان
شایع‌ترین اختلال جنسی در مردان، مربوط به نعوظ است. در نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در سراسر جهان، تقریباً ۵۵٪ از مردان بین ۴۰-۷۰ سال دارای اختلال نعوظ خفیف، متوسط هستند. از بین رفتن میل جنسی در ۳۰٪ مردان بالای ۵۰ سال دیده می‌شود. انزال زودرس در ۳۰٪ از مردان مشاهده شده و در ۱۰٪ از مردان ، انزال متناوب یا انزال تأخیری رخ می‌دهد.
کاهش میل جنسی و اختلالات ارگاسم، از رایج‌ترین مشکلات در زنان است. حداقل یک سوم از زنان در طول زندگی بی میلی جنسی را تجربه می‌کنند و ۳۰-۵۰٪ از آن‌ها اظهار می‌کنند که در رسیدن به ارگاسم مشکل دارند. همچنین، مشکلی به نام واژینیسموس در زنان وجود دارد که می‌توانیم آن را، انقباض عضلات ورودی اندام جنسی به دلیل‌ترس از رابطه جنسی و به دلایل روانشناختی، تعریف کنیم و از مشکلات رایج جنسی در زنان به شمار می‌رود.
اختلالات جنسی و نشانه‌های عدم سلامت جنسی در زنان
تقریباً نیمی از زنان با مشکلات مداوم در رابطه جنسی، مانند میل جنسی کم، مشکل رسیدن به ارگاسم یا درد در هنگام رابطه جنسی مواجه هستند. در اینجا برخی از دلایل احتمالی پشت مشکلات جنسی در زنان ذکر شده است.
علل
- شرایط پزشکی یا جسمی‌مانند ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری تیروئید، بیماری‌های درگیرکننده سیستم عصبی مانند ام اس (مولتیپل اسکلروزیس و حتی خستگی ساده می‌توانند رابطه جنسی را ناخوشایند یا دردناک کنند و تحریک یا اوج گرفتن در حین رابطه جنسی را برای فرد، دشوارتر کنند.
- وجود زخم در اثر جراحی یا پرتودرمانی در دهانه واژن یا در سایر قسمت‌های ناحیه تناسلی نیز می‌تواند تجربه جنسی شما را تغییر دهد. عفونت‌هایی مانند تبخال دستگاه تناسلی نیز می‌توانند همین‌طور باشند.
سایر دلایل احتمالی شامل عدم تعادل هورمونی یا تغییرات جسمی‌مربوط به موارد زیر است:
- بارداری (ممکن است کمتر رابطه جنسی برقرار کنید یا به خصوص در سه ماهه سوم بارداری ناخوشایند باشید)
- زایمان (ممکن است حساسیت دستگاه تناسلی شما کمتر باشد ، ممکن است زایمان سختی داشته باشید)
- شیردهی (سطح پایین استروژن ممکن است منجر به خشکی واژن شود ، ممکن است از نظر جنسی انرژی کم داشته باشید)
- یائسگی (خشکی واژن ، کمبود میل جنسی)
- مسائل ذهنی و احساسی
روحیه مناسب و ارتباط سالم و محترمانه با شریک زندگی شما نقش مهمی‌در صمیمیت جنسی دارد. اما ممکن است عواملی وجود داشته باشد که احساس ترس یا عدم علاقه به برقراری رابطه‌ی جنسی سالم در شما ایجاد کند. دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی، اضطراب، فشار عصبی
- سابقه تجاوز یا سو استفاده جنسی در گذشته
- ترس از بارداری
- عدم اعتماد به نفس
- سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، استعمال دخانیات و مصرف مواد مخدر و سایر عادات ناسالم در سبک زندگی فرد، ممکن است به عملکرد جنسی شما آسیب برساند. از طرف دیگر ، ورزش منظم ، کاهش وزن و مدیریت استرس می‌تواند زندگی جنسی شما را بهبود بخشد.
- برخی از داروها می‌توانند رابطه جنسی را ناخوشایند کنند، میل جنسی را کاهش دهند یا باعث ناراحتی واژن شوند. انواع این داروها عبارتند از: داروهای فشار خون بالا، ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، داروهای صرع، داروهای درمان سرطان و عفونت
سلامت جنسی در زنان
درمان‌ها
طیف وسیعی از روش‌های درمانی می‌تواند به رفع اختلالات جنسی در زنان کمک کند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهایی برای بالا بردن میل جنسی (افزایش میل به رابطه جنسی)
- انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن برای دستیابی به ارگاسم بهتر
- مصرف داروهای ضدالتهاب قبل از مقاربت برای کاهش درد استفاده شود.
سایر توصیه‌ها برای بهبود سلامت جنسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وقت گذاشتن برای رابطه جنسی
- بهبود صمیمیت با شریک زندگی خود
- عادات سالم، مانند به حداقل رساندن الکل، ورزش و داشتن رژیم غذایی سالم
- درمان یا مشاوره برای کمک به شما در کنترل استرس یا اضطراب یا کار با احساس ترس یا شرم در رابطه با رابطه جنسی
- استفاده از روان کننده واژن برای خشکی یا کاهش درد در هنگام رابطه جنسی
- استفاده از ویبراتورها و ابزارهای دیگر برای افزایش تحریک
اختلالات جنسی و نشانه‌های عدم سلامت جنسی در مردان
علل
- ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری تیروئید، بیماری‌های درگیرکننده سیستم عصبی مانند صرع، پارکینسون یا ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) و حتی خستگی جسمی‌و ذهنی
- ابتلا به افسردگی، وجود فشار عصبی
- سابقه تجاوز یا سو استفاده جنسی در گذشته
- کمبود اعتماد به نفس
- مصرف برخی از داروها مانند داروهای فشار خون بالا، ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، داروهای صرع، داروهای درمان سرطان و عفونت ادراری
- سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، استعمال دخانیات و مصرف مواد مخدر و سایر عادات ناسالم در سبک زندگی فرد
- ابتلا به زگیل تناسلی و عفونت های مجاری ادراری
علائم
علائم مشکلات جنسی در مردان عبارتند از:
- عدم تمایل جنسی، افزایش تخیلات جنسی
- عدم توانایی در نعوظ یا حفظ آن
- ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ کافی برای نفوذ جنسی
- ناتوانی در رسیدن به ارگاسم علی رغم تحریک کافی جنسی و علائم تحریک
- توانایی دستیابی به ارگاسم تنها پس از یک دوره تحریک غیرمعمول و طولانی
- توانایی دستیابی به ارگاسم فقط در هنگام خودارضایی یا در حین رابطه دهانی
- توانایی دستیابی به ارگاسم فقط در شرایطی که عجیب یا تابو تلقی می‌شود، مانند فتیش
- مشکل در کنترل زمان ارگاسم و انزال، به طوری که در اوایل تماس جنسی رخ می‌دهد
- عدم انزال
- نعوظ مداوم و بدون میل با میل جنسی
- انزال خونین
- نعوظ یا مقاربت دردناک
- داشتن نعوظ طولانی یا دردناکی دارید که ارتباطی با میل جنسی ندارد و بیش از دو ساعت طول می‌کشد.
درمان‌ها
- انجام مشاوره و ارائه راهکارهای موثر در کنترل و رفع استرس، اضطراب، ترس یا احساس گناه یا رفع افسردگی یا سایر نگرانی‌های روانشناختی
- تجویز داروهایی برای رفع مشکلات نعوظ مانند آلپروستادیل و تجویز سایر داروهای موثر در زمینه درمان اختلالات جنسی در مردان
- درمان جایگزینی تستوسترون و سایر درمان‌های هورمونی برای رفع عدم تعادل هورمونی
- استفاده از دستگاه‌های کمک به نعوظ
- انجام جراحی برای اصلاح ناهنجاری‌های آلت تناسلی مرد
اختلالات جنسی در زنان
درمان اختلالات جنسی
درمان اختلالات جنسی توسط روانپزشکان و روانشناسان مجرب که در این زمینه آموزش دیده اند اعمال می‌شود ممکن است از صحبت با پزشک یا سکس تراپ (روانشناس متخصص در زمینه مسائل جنسی) در مورد مشکلات جنسی خود، خجالتی باشید. اما بیان مشکلات‌تان نزد یک متخصص، اولین و مهم‌ترین قدم در رفع و درمان اختلالات جنسی است.
پزشک از شما درباره آنچه اتفاق می‌افتد سوال می‌کند و ممکن است یک معاینه بدنی انجام دهد و آزمایشات دیگری (مانند آزمایش خون) را برای تعیین اینکه آیا یک نگرانی اساسی در سلامتی که می‌تواند دلیلی برای بروز مشکلات جنسی باشد، انجام دهد.
در ارزیابی اولیه توسط پزشک، تاریخچه مشکلات جنسی با مصاحبه جداگانه با هر دو فرد گرفته می‌شود. پس از مشخص شدن مشکل و اختلال موجود، بررسی می‌شود که آیا مشکل روانی است یا جسمی. مشاوره‌های لازم توسط پزشکان مربوطه ارائه شده و سپس آناتومی‌و فیزیولوژی اندام‌های جنسی، عملکرد پاسخ‌ها و رفتارهای جنسی، باورهای جنسی نادرست و مفهوم جنسیت توضیح داده می‌شود. بعد از طی این مراحل، روش‌های تشخیصی اعمال می‌شود و سپس روند درمان آغاز می‌شود. روش‌های درمانی شامل درمان‌های دارویی، درمان‌های روانشناختی، درمان‌های جنسی، درمان‌های جنسی و جراحی است.
جلسات درمانی در مطب یا کلینیک انجام می‌شود. اگر شخصی متقاضی درمان اختلالات است، توصیه می‌شود برای درمان با شریک جنسی خود اقدام کند؛ زیرا در این حالت موفقیت در درمان افزایش می‌یابد. درمان مشکلات جنسی در زوج‌هایی که روابط خوبی دارند و بین آن‌ها احساس عشق و اعتماد دارند آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. با این وجود، برنامه‌های درمانی برای افراد با سایر شرایط و شرایط خاص وجود دارد.
درمان اختلالات جنسی
در صورت عدم درمان اختلالات جنسی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
مشکلات جنسی اغلب می‌تواند عامل مهمی در بروز آسیب روانی در مردان و زنان و به خطر انداختن روابط عاطفی و زناشویی باشد. اگر راه حلی پیدا نشود، وضعیت پیچیده‌تر می‌شود و مشکلات اضافی مانند بروز عصبانیت و ناراحتی و عاطفی طرفین، دلزدگی از رابطه، بدبینی، عدم لذت بردن از زندگی و غلبه احساس بی ارزشی، ایجاد می‌شود. علاوه بر این، زندگی روزمره فرد و روابط بین طرفین، به ویژه روابط زوجین در زندگی لطمه می‌بیند.
سخن پایانی
نتایج حاصل از تحقیقات معتبر انجام شده، به وضوح، تعامل بین بروز اختلال جنسی در مردان و زنان و تاثیر آن بر روابط عاطفی و کیفیت زندگی زوجین را تائید می‌کند. مشکلات جنسی همچنین باعث بروز مشاجره یا بیگانگی و طلاق عاطفی بین زوجین می‌شود. بنابراین، در درمان اختلال عملکرد جنسی در افراد متاهل، رابطه زناشویی زوجین باید ارزیابی شود و مشارکت هر دو طرف در طول روند درمان لازم و ضروری است.
عوامل زیست شناختی، روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی، می‌توانند عملکرد جنسی فرد را در درجات و به روش‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد. بروز اختلالات جنسی در تعاملات پیچیده با عوامل بیولوژیکی، اجتماعی و روانی شکل می‌گیرد. روابط دو شریک عاطفی یا جنسی؛ به عنوان یک منطقه مهم در تعیین علت، تشخیص و درمان در این تعاملات پیچیده، پدیدار می‌شود.
مشکلات جنسی
نظر شما درباره این موضوع چیست؟ اگر تجربه یا دیدگاهی در زمینه سلامت جنسی و تشخیص و درمان اختلالات جنسی آن‌ها دارید، در بخش نظرات این مطلب، با ما و خوانندگان مالتینا بلاگ به اشتراک بگذارید.
اگر مطالعه این مطلب برای‌تان مفید بود، خواهشمندیم نظرات و دیدگاه ارزشمند خود را در رابطه با این موضوع، با ما و خوانندگان مالتینا بلاگ، در میان گذاشته و محتوای این مطلب را از طریق لینک شبکه‌های اجتماعی در کنار این صفحه یا سایر راه‌های ارتباطی، با دوستان و اطرافیان خود به اشتراک بگذارید.
منابع: webmd.com, mayoclinic.org, acibadem.com.tr
در مالتینا بیشتر بخوانید:
۱۰ اسپری تاخیری برتر دنیا و نحوه استفاده از انواع اسپری تاخیری
۲۰ راه طبیعی برای افزایش میل جنسی در زنان و مردان
