احتمالا شما هم متوجه تفاوت انسان‌ها از جهت انرژی مثبت یا منفی که از خود ساطع می‌کنند و اثری که بر اطرافیان می‌گذارند شده‌اید و حتما شنیده‌اید که می‌گویند چاکرا باید باز باشد تا فرد دارای انرژی لازم باشد و اگر چاکرای کسی بسته باشد مشکلات جسمی و روحی برای فرد ایجاد خواهد شد. اگر کنجکاوید بدانید چاکرا چیست؟ چندتاست؟ چه کارکردی دارد و به چه درد می‌خورد، با ما همراه باشید تا به زبان ساده با این منابع انرژی آشنا شوید.
چاکرا چیست؟
چاکرا در زبان سانسکریت به معنای «دروازه» است و به مراکز انرژی بدن موجودات زنده گفته می‌شود. انسان، حیوانات و حتی گیاهان دارای این مراکز انرژی هستند که به صورت گرداب، انرژی به این مراکز وارد شده و در جهت یا خلاف جهت عقربه‌های ساعت چرخیده و از طریق یک شبکه مجاری غیرفیزیکی به نام «نادی» که با یکدیگر در ارتباطند، انرژی را در سراسر بدن و نیز در کالبدهای دیگرمان به گردش در می‌آورند.
این انرژی با نام «پرانا» شناخته می‌شود که انرژی حیاتی موجودات زنده است. جهت چرخش پرانا در چاکراهای زنان برخلاف جهت مردان است.
انسان دارای ۷ چاکرای اصلی و تعدادی چاکراهای فرعی است که هر یک بنا بر محل قرارگیری و ماهیت خود، دارای کارکردهای متفاوتی هستند. وظیفه هر یک از چاکراها، تأمین انرژی و تنظیم عملکرد تعدادی از اندام‌ها و دستگاه‌های بدن است.
باز یا بسته بودن چاکرا یعنی چه؟
همه چاکراهای بدن فعال هستند اما ممکن است در حالت تعادل نباشند. کم‌کاری یا بسته بودن و یا پرکاری و باز بودن چاکرا هر دو به معنای خروج از تعادل هستند که هر یک فرد را دچار مشکلات جسمی و روحی خاصی می‌کند. بنابراین لازم است برای بازگشت به تعادل و احساس سرزندگی و عملکرد صحیح اندام‌های بدن، نسبت به وضعیت چاکراهای خود آگاه باشیم.
با اینکه چاکراها در کالبد نوری یا اتری ما قرار دارند اما خبر خوب این است که با انجام تمرینات فیزیکی و بهبود وضعیت کالبد بدنی‌مان می‌توانیم بر آنها اثر بگذاریم و باعث بهبود عملکرد آنها شویم.
کدام چاکرا در شما غالب است؟
برای فهمیدن میزان باز یا بسته بودن چاکراها و اینکه کدام چاکرا در شما غالب و فعال‌تر است، تست‌های مختلفی در اینترنت وجود دارد که با کمی جستجو می‌توانید پیدا کنید. اگر به زبان انگلیسی آشنایی دارید می‌توانید از اینجا وضعیت چاکراهای خود را بررسی کنید. نکته مهم در انجام این تست‌ها این است که، با خود صادق باشید و به سوالاتی که پرسیده شده با دقت پاسخ دهید.
پس از انجام این آزمون‌ها ممکن است متوجه شوید که از هفت چاکرای اصلی، یک یا دو تا، امتیاز خوب گرفته‌اند. این بدین معناست که آنها کار خود را به درستی انجام می‌دهند و در حیطه کنترل خود، انرژی را به خوبی در بدن به جریان می‌اندازند. برای چاکراهایی که در نتیجه تست، نیمه فعال یا ضعیف هستند فعالیت‌های بدنی و ذهنی وجود دارد که یوگا و مدیتیشن از مهم‌ترین آنها هستند.
بیشتر بخوانید: شباهت ها و تفاوت های مدیتیشن و یوگا | کدام برای شما بهتر است؟
هفت چاکرای اصلی عبارتند از:
هفت چاکرای اصلی عبارتند از:- چاکرای اول، چاکرای ریشه یا تکیه گاه، (Muladhara)
- چاکرای دوم، چاکرای جنسی (Svadisthana)
- چاکرای سوم، شبکه خورشیدی (Manipura)
- چاکرای چهارم، چاکرای قلب (Anahata)
- چاکرای پنجم، چاکرای گلو (Vishuddha)
- چاکرای ششم، چشم سوم (Ajna)
- چاکرای هفتم، تاج چاکرا (Sahasrara)
مفهوم چند واژه
قبل از شناخت انواع چاکرا، بهتر است با واژه‌هایی که در ادامه با آنها برخورد خواهید کرد آشنا شوید و معنای هر یک را بدانید.
مودرا (Mudra): ژستی نمادین یا تشریفاتی در آیین هندو و بودایی است. مودراها انواع مختلفی دارند و کل بدن را شامل می‌شوند اما غالبا با دست‌ها و انگشتان انجام می‌شود و در تمرینات مراقبه از آنها استفاده می‌شود.
مانترا (Mantra): به معنای رها شدن است و به مجموعه‌ای از کلمات و آواهای خاصی گفته می‌شود که به دفعات تکرار می‌شوند. از مانترا در مدیتیشن استفاده می‌شود و بر روی جسم و روح اثر مثبت دارد.
پیام سابلیمینال (subliminal message): اطلاعات، تلقینات و پیام‌های پنهانی هستند که توسط ضمیر ناخودآگاه دریافت می‌شوند. این پیام‌ها به دلیل فرکانس خاص خود، با حواس پنجگانه ما قابل دیدن و شنیدن نیستند اما بخش ناخودآگاه مغز قادر به دریافت آنها است. این پیام‌ها می‌توانند تصویری یاشند یا در موسیقی پنهان شده باشند.
چاکرای اول: روت چاکرا یا چاکرای ریشه (Root Chakra- Base Chakra)
این چاکرا در انتهای ستون فقرات در منطقه نشیمنگاه، بین مقعد و دستگاه تناسلی قرار دارد و به عنوان اولین مرکز انرژی که از زمین انرژی را جذب می‌کند شناخته می‌شود. چاکرای ریشه یکی از مهم‌ترین چاکراهای بدن است که اگر درست کار نکند، مانند درختی که ریشه‌های ضعیف داشته باشد، بدن را دچار سستی و بیماری‌های مختلف می‌کند.
شکل این چاکرا نیلوفر ۴ پر و به رنگ قرمز تند است.
نشانه‌های عدم تعادل در چاکرای اول
ضعف و عدم تعادل در عملکرد چاکرای ریشه باعث جلوگیری از رشد و پیشرفت انسان می‌شود. پرخاشگری، ضعف در تصمیم‌گیری، افسردگی و عدم اطمینان به دیگران، سستی و بی‌حالی، نارضایتی از زندگی، احساس ناامنی و ترس تنها برخی از علائم و نشانه‌های اختلال چاکرای ریشه است.
انرژی که از این چاکرا وارد بدن می‌شود، بر روی اندام‌های مختلف بدن مانند غدد فوق کلیوی، استخوان‌ها، خون، مثانه، روده بزرگ، ناخن‌ها ، لثه و … اثر می‌گذارد. بنابراین انسداد و گرفتگی این چاکرا باعث بروز مشکلات جسمی مثل یبوست، اسهال، چاقی، آلرژی، مشکلات لثه و دندان، درد مفاصل، بواسیر، بیماری پروستات و … می‌شود.
پاکسازی و تقویت چاکرای ریشه
برای رسیدن به حالت تعادل، ثبات و احساس امنیت، باید با تمرینات ذهنی و جسمی به این چاکرا کمک کنید تا به اندازه لازم باز و فعال شود.
- انجام برخی از حرکات یوگا مانند تنفس عمیق شکمی، حالت درخت، اسب‌سوار، حالت کوه و …
- تمرکز بر محل چاکرا و تجسم باز شدن نیلوفر چهارپر و خارج شدن آلودگی‌ها و افکار منفی از آن
- نشستن به صورت لوتوس یا نیمه لوتوس و گرفتن مودرای مخصوص آن (مانند شکل زیر) و تکرار مانترای LAAAAMMMM با هر بازدم تنفس عمیق شکمی
- تکرار عبارات تاکیدی مثبت، یا استفاده از فایل‌های سابلیمینال مخصوص بازکردن چاکرای ریشه
- پیاده‌روی آگاهانه و بودن در طبیعت، دریافت انرژی از زمین
علائم تعادل چاکرا
علائم تعادل چاکرااگر به رضایت، خوشحالی و آرامش درونی برسید و احساس کنید از پس هر آنچه جهان بر سر راهتان قرار دهد به راحتی برمی‌آیید، نشان دهنده رسیدن به تعادل در عملکرد چاکرای ریشه است. بالانس این چاکرا باعث ثبات هیجانی، احساس شجاعت و صبوری بیشتر شما خواهد شد.
دومین چاکرا یا چاکرای جنسی، ساکرال (Sacral Chakra)
محل این چاکرا در انتهای ستون فقرات، ۱ تا ۱۲ اینچ زیر استخوان خاجی قرار دارد. گل نیلوفر آن به رنگ نارنجی و شش پر است. چاکرای ساکرال بر غدد جنسی اثر داشته و به احساسات و نیازهای جنسی مرتبط است.
این چاکرا بر روی عملکرد اندام‌هایی مانند بیضه‌ها، تخمدان‌ها، کلیه‌ها، مثانه، رحم، طحال و کیسه صفرا اثرگذار است.
عدم تعادل چاکرای دوم
کم‌کاری یا بسته بودن چاکرای جنسی می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی، ناباروری و بی‌احساسی شود. پرکاری آن نیز علائمی مانند اعتیاد جنسی، شب ادراری، خیال‌پردازی، بی‌قیدی جنسی و شهوترانی دارد.
پاکسازی و تقویت چاکرای جنسی
- دو زانو و با پشت صاف بنشینید.
- روی محل چاکرا که کمی زیر ناف و درون شکم قرار دارد تمرکز کنید و نیلوفر شش پر نارنجی را تجسم کنید که آلودگی‌ها از آن خارج می‌شود.
- مودرای موثر بر این چاکرا را مانند شکل زیر انجام دهید.
- با تنفس عمیق شکمی، مانترای VAAAAAMMMMM را با هر بازدم تکرار کنید.
- علاوه بر این تمرین، با حرکات دیگری از یوگا، رقص و ورزش نیز می‌توانید به ایجاد تعادل در این چاکرا کمک کنید.
علائم تعادل چاکرای جنسی
وقتی چاکرای دوم در تعادل باشد، ارتباط با جهان براساس لذت، رشد و هماهنگی است. خوش‌مشربی و اجتماعی بودن، احساس آزادی، مثبت اندیشی و تمایل به ازدواج و داشتن فعالیت جنسی طبیعی، از علائم باز و متعادل بودن چاکرای دوم یا ساکرال چاکرا است.
چاکرای سوم یا شبکه خورشیدی (Solar Plexus Chakra)
چاکرای سوم که به نام مانی پورا نیز خوانده می‌شود، یکی از مهم‌ترین چاکراهای بدن است که در قسمت مقابل ناف، در امتداد ستون فقرات و پشت قرار دارد. گل نیلوفر ده پر آن به رنگ زرد طلایی است و بر عملکرد دستگاه گوارش به خصوص معده، کبد و روده کوچک اثرگذار است. این چاکرا همچنین با عزت نفس و درک و فهم شخصی ارتباط دارد.
نشانه‌های عدم تعادل چاکرای سوم
اگر این چاکرا دچار افراط شده و بازتر از حد معمول باشد فرد دچار دیابت، اگزما، نقرس، استرس زیاد، پرخاشگری، ترس و خستگی مفرط می‌شود.
در صورت کم‌کاری یا بسته بودن چاکرای سولار پلکسوس، سوء هاضمه، سنگ صفرا، بی ارادگی، منفی‌گرایی و عدم قدرت تصمیم‌گیری در فرد مشاهده می‌شود.
پاکسازی و تقویت چاکرای شبکه خورشیدی
- دو زانو با پشت صاف بنشینید و مودرای مربوطه را مانند شکل زیر انجام دهید.
- روی محل چاکرا که تقریبا ۴ انگشت بالاتر از ناف است تمرکز کنید و گل زرد ده پر را تجسم کنید.
- با عبارات تأکیدی مثبت، خارج شدن آلودگی‌ها و چرخش انرژی پاک پرانا را تجسم کنید.
- مانترای این تمرین RAAAAAMMMMMM می‌باشد که با هر بازدم آن را باید تکرار کنید.
علائم تعادل در سومین چاکرا
اگر به طور مرتب تمرینات روزانه تقویت چاکرای شبکه خورشیدی را انجام دهید، پس از مدت کوتاهی متوجه تغییر حالات روحی و جسمی خود خواهید شد. بالا رفتن اعتماد به نفس، اراده انجام امور روزمره زندگی و دوست داشتن خود از نشانه‌های تعادل در این چاکرا است.
چهارمین چاکرا یا چاکرای قلب، آناهاتا (The Heart Chakra)
چاکرای قلب یا عشق الهی، در ناحیه پشت جناغ سینه بین دو کتف و بالای قلب قرار گرفته است. بر عملکرد غده تیموس اثر می‌گذارد و فعالیت قلب، شش‌ها، سیستم گردش خون و عضلات نواحی سینه را تحت کنترل دارد.
چاکرای قلب از نظر احساسی به عشق ورزیدن، محبوب بودن و ارتباط برقرار کردن کمک می‌کند. نماد این چاکرا گل نیلوفر سبز رنگ دوازده پر است.
عدم تعادل در چاکرای قلب
پرکاری این چاکرا موجب بدخلقی، احساس مالکیت و طلبکاری در عشق، اعتماد بیش از حد به دیگران، بخشندگی افراطی و مشکلات قلبی می‌شود.
در صورت کم‌کار بودن چاکرای قلب، بی‌تفاوتی، عذاب وجدان، بی‌اعتمادی به دیگران، خودخواهی و عدم عشق به خود را تجربه خواهید کرد. علاوه بر این در کالبد فیزیکی خود دچار ضعف سیستم ایمنی، سرماخوردگی مکرر، نفخ و برونشیت خواهید شد.
پاکسازی و تقویت چاکرای قلب
- مانند شکل زیر بنشینید و حالت انگشتان دو دست را به حالت این مودرا قرار دهید.
- بر روی محل چاکرا که بالای قلب و پشت جناغ قرار دارد تمرکز کنید.
- چند نفس عمیق بکشید و با هر بازدم مانترای YAAAAAMMMM را تکرار کنید.
- گل نیلوفر سبز دوازده پر را تجسم کنید که به اندازه باز می‌شود و آلودگی‌ها را از خود خارج می‌کند.
نشانه به تعادل رسیدن چاکرای قلب
خود را دوست دارید و به دیگران بدون چشم‌داشت عشق می‌ورزید. دلسوز و پر از مهر و شفقت هستید. با خود و دنیای خود در صلح و آرامشید. با دیگران ارتباط سازنده برقرار می‌کنید و دوستان خوب زیادی را به خود جذب می‌کنید. همه این علائم نشان می‌دهند که چاکرای قلب شما در حالت تعادل قرار دارد و به خوبی کار خود را انجام می‌دهد.
چاکرای پنجم یا چاکرای گلو، ویشودها (The Throat Chakra)
چاکرای گلو یا حلق، پشت مهره پایینی گردن، بین گودی کلو و حنجره قرار گرفته است. شکل این چاکرا گل نیلوفر به رنگ آبی و شانزده پر است. بر عملکرد غده تیروئید اثر دارد و همچنین روی غده پاراتیروئید، زبان، تارهای صوتی و عروق لنفاوی اثرگذار است.
عدم تعادل در چاکرای گلو
اگر این چاکرا بیش از حد باز باشد، بیماری پرکاری تیروئید بروز خواهد کرد. علاوه بر این فرد پرحرف بوده و خود را عقل کل می‌داند، به همه چیز انتقاد می‌کند و درباره هر چیزی اظهارنظر می‌کند.
در نقطه مقابل، بسته بودن و ضعف این چاکرا موجب ناتوانی در اظهار عقیده، خجالتی بودن، ناتوانی در سخنرانی در جمع و ارتباط برقرار کردن با دیگران و همچنین بیماری کم‌کاری تیروئید می‌شود.
پاکسازی و تقویت پنجمین چاکرا
- دو زانو با پشت صاف بنشینید و مودرای نشان داده شده در شکل را انجام دهید.
- بر محل قرارگیری چاکرای گلو تمرکز کنید و گل آبی شانزده پر را تجسم کنید.
- مانترای این تمرین HAAAAMMMMM است که با هر بازدم عمیق آن را باید تکرار کنید.
- با خارج شدن انرژی‌های منفی از این چاکرا احساس آرامش کنید.
- انجام کارهای هنری و خلاقانه مانند خوانندگی و ورزش چرخش و خم و راست کردن گردن، به ایجاد تعادل در این چاکرا کمک می‌کند.
نشانه‌های تعادل در چاکرای گلو
این چاکرا چاکرای هنر برقراری ارتباط و بیان خویشتن است. در صورت تعادل چاکرای گلو، به نظرات دیگران گوش می‌دهید، از ابراز نظر ترسی ندارید، با اعتماد به نفس در جمع صحبت می‌کنید و با منطق و استدلال صحبت می‌کنید.
چاکرای ششم یا چشم سوم، آجنا (The Third Eys Chakra)
ششمین چاکرا به صورت نیلوفر دو پر به رنگ آبی نیلی است که در بین دو ابرو در ناحیه پیشانی قرار گرفته است از این رو به آن چاکرای پیشانی می‌گویند. از آنجایی که این چاکرا مربوط به درک و بصیرت و دید ماورایی است به آن چشم سوم هم می‌گویند.
این چاکرای بسیار مهم، بر ذهن نظارت دارد و عملکرد غده هیپوفیز را در مغز کنترل می‌کند. غده هیپوفیز همانطور که می‌دانید تنظیم‌کننده عملکرد سایر غدد بدن است. از این رو چاکرای چشم سوم از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا مرکز فرماندهی و نظارت بر دیگر چاکراها می‌باشد.
آجنا چاکرا بر مخ و مخچه، چشم، گوش، بینی و سیستم عصبی بدن اثرگذار است. اگر به خوبی وظیفه خود را انجام ندهد، طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و مشکلات در بدن به وجود خواهد آمد.
نشانه‌های عدم تعادل در ششمین چاکرا
غیرواقع‌بینی، تعصب بیجا و زورگویی، احصارطلبی و عقاید نژادپرستانه برخی از نشانه‌های پرکاری این چاکرا است. همچنین سردردهای میگرنی و زندگی در توهم و خیال می‌تواند ناشی از باز بودن بیش از حد چاکرای پیشانی باشد.
اما اگر این چاکرا ضعیف شده باشد و نقش خود را به درستی ایفا نکند، فرد باری به هر جهت شده و تحت تاثیر دیگران مدام نظر و عمل خود را تغییر می‌دهد. بی‌ثباتی، بزدلی، فراموش‌کاری، ناتوانی در به یادآوری رویاها، غیرمنطقی بودن، مشکلاتی در بینایی و آب مروارید از نشانه‌های کم‌کاری چشم سوم است.
پاکسازی و تقویت چاکرای چشم سوم
- به حالت لوتوس یا نیمه لوتوس بنشینید و مودرای مربوطه را انجام دهید.
- بر وسط دو ابروی خود تمرکز کنید و گل نیلوفر آبی دو پر چشم سوم را تجسم کنید.
- با تنفس عمیق شکمی، در هر بازدم مانترای OOOOOMMMMMMM را تکرار کنید.
- خروج انرژی‌های آلوده و منفی را از ششمین چاکرا در ذهن خود ببینید.
علائم به تعادل رسیدن آجنا چاکرا
هدف از تعادل در این چاکرا افزایش خرد و بصیرت است. تصاویری از دنیای درون (و اگر بیشتر تمرین کنید از عالم دیگر) می‌توانید ببینید. به شهود خود گوش می‌دهید و بسیار خلاق هستید. راه حل مشکلات خود را هوشمندانه در ذهن خود ترسیم و بعد عمل می‌کنید. توانایی ذهنی بالایی دارید، حافظه خوبی دارید. اختراع و اکتشاف می‌کنید.
چاکرای هفتم یا چاکرای تاج،ساها سرارا (The Crown Chakra)
هفتمین چاکرای اصلی، چاکرای تاج است که در وسط سر، بالای جمجمه قرار دارد. شکل این چاکرا نیلوفر هزار پر و بنفش رنگ است. این چاکرا نقطه تلاقی بدن و روح است. انرژی این چاکرا باعث ایجاد یکپارچگی با جهان می‌شود و معنای زندگی را عمق می‌بخشد.
عدم تعادل در هفتمین چاکرا
پرکاری این چاکرا موجب بروز بیماری‌های مختلفی مانند آلزایمر، شیزوفرنی و صرع می‌شود. فرد خود را جدا از زمین می‌بیند و دچار افسردگی و ناامیدی می‌شود.
ضعف و کم‌کاری چاکرای تاج، فرد را منزوی، کم‌حرف و گوشه‌گیر می‌کند و همچنین باعث از دست دادن اعتقاد به معنویت و اخلاقیات می‌شود.
پاکسازی و تقویت چاکرای تاج
- به حالت لوتوس بنشینید و مودرای مشخص شده را با دستان خود حفظ کنید.
- بر نقطه بالای سر خود که محل قرارگیری این چاکرا است تمرکز کنید و گل نیلوفر بنفش هزار پر را مجسم کنید که به اندازه مناسب شکوفا می‌شود.
- نفس عمیق بکشید و با هر بازدم مانترای AAAAHHHHH را تکرار کنید.
- خروج انرژی آلوده را از چاکرای تاج تجسم کنید و به آرامش برسید.
علائم به تعادل رسیدن هفتمین چاکرا
درک می‌کنید که همه موجودات در کائنات با هم ارتباط دارند و یکپارچه‌اند. تفکر عمیق دارید. الهاماتی دریافت می‌کنید. به ذات برتر اعتقاد دارید. به بصیرت و آگاهی از معنای واقعی زندگی می‌رسید.
سخن آخر
حال که با منابع اصلی انرژی بدن آشنا شدید، خوب است بدانید رنگ‌های این چاکراها در هاله نوری که اطراف بدن را به شکل تخم‌مرغ احاطه کرده است دیده می‌شود. حتما متوجه شباهت رنگ‌های چاکراها با رنگ‌های رنگین‌کمان شده‌اید. این شباهت اتفاقی نیست و رازهایی در آن نهفته است. دانشمندان در پی کشف این رازها با استفاده از روش تصویربرداری کرلیان توانسته‌اند با بررسی تغییرات هاله نوری متوجه نقاط قوت و ضعف چاکراهای بدن شده و از طریق آن به ریشه اصلی بیماری فرد پی ببرند.
این علم هنوز در مراحل اولیه خود است و با پیشرفت آن، ممکن است سیستم درمانی جهان دچار تحول عظیمی شود. اما این بدان معنا نیست که از اثرات مثبت تکنیک‌هایی که در آیین هندو از دیرباز وجود داشته و نسل به نسل به ما رسیده است غافل شویم و منتظر پیشرفت علم پزشکی بمانیم. هم اکنون با درک محل هر چاکرا و وظایف آن، می‌توانیم هرگونه عدم تعادل را پیدا و با انجام تمرینات مراقبه، آن را پاکسازی و به مسیر تعادل برگردانیم.
با توجه به وجود مطالب متنوع و گوناگون درباره چاکراها، از توضیح درباره چاکراهای فرعی، دسته‌بندی‌های دیگر، تست چاکراها به روش پاندول، اثرات سنگ‌ها در ایجاد تعادل در چاکراها و بسیاری از موارد دیگر چشم‌پوشی می‌کنیم و امیدواریم خواندن این مطلب موجب برانگیخته شدن حس کنجکاوی شما شده و برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به منابع معتبر مراجعه نمایید.
منابع: wikipedia و wikihow و sublimiran
درود.. ازوقتی تست تعادل چاکرامو انجام دادم وقتی نماز میخونم بدنم حالت دورانی پیدا کرده علتش چیه سپاس
سلام یه سوال داشتم
اینکه ما درحال تقویت جاکرا هستیم بعد چطور اینو در حالت تعادل نگه داریم؟ یعنی چیکار کنیم کم کار یا پرکار نشه و در حالت تعادل بمونه؟