پروستات غده‌ای به اندازه گردو است که بین مثانه و آلت تناسلی مرد واقع شده است. مجرای ادرار که از مثانه به آلت تناسلی مرد عبور می‌کند از وسط پروستات می‌گذرد و باعث می‌شود ادرار از بدن خارج شود. این غده مایعی ترشح می‌کند که باعث تغذیه و محافظت اسپرم می‌شود. پروستات برای زندگی ضروری نیست، اما برای باروری مهم است. پیشگیری از سرطان پروستات که گاها به طور خلاصه پیشگیری از پروستات هم گفته می شود از اصول مهم در زندگی آقایان محسوب می‌شود.
وظایف پروستات
موارد زیر از جمله وظایف پروستات محسوب می‌شود:
- کمک به تولید منی
- بسته شدن مجرای ادرار هنگام انزال
- متابولیسم هورمون
دانشمندان غالباً پروستات را به چهار ناحیه دسته بندی می‌کنند که مجرای ادرار را مانند لایه‌های پیاز احاطه کرده است. مشکلات پروستات به خصوص در مردان مسن شایع است. شایع‌ترین آن‌ها نیز شامل التهاب پروستات، بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات است، به همین دلیل پیشگیری از پروستات امری ضروری است.
علل ایجاد پروستات و پیشگیری از پروستات
سرطان پروستات از زمانی شروع می‌شود که سلول‌های پروستات تغییراتی در DNA آن‌ها ایجاد شود. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری باید انجام دهد.
این تغییرات به سلول‌ها می‌گوید که رشد و تقسیم سریع‌تر از سلول‌های طبیعی دارند. سلول‌های غیرطبیعی، زمانی که سلول‌های دیگر می‌میرند، به زندگی خود ادامه می دهند. سلول‌های غیر طبیعی تجمع یافته توموری را تشکیل می‌دهند که می‌تواند رشد کرده و به بافت‌های اطراف حمله کند. با گذشت زمان، برخی از سلول‌های غیر طبیعی می‌توانند از بین بروند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کنند (متاستاز کنند).
به صورت جزئی و جداگانه، پزشکان نمی‌توانند با اطمینان بگویند که چه عواملی باعث سرطان پروستات می‌شود، اما متخصصان به طور کلی موافق هستند که رژیم غذایی در بروز این بیماری نقش دارد و رژیم غذایی صحیح می‌تواند در پیشگیری از پروستات موثر واقع شود.
مردانی که مقادیر زیادی چربی مصرف می‌کنند، به ویژه از گوشت قرمز و سایر منابع چربی حیوانی که با حرارت زیاد پخته شده‌اند، ممکن است به سرطان پیشرفته پروستات مبتلا شوند. این بیماری در کشورهایی که غذای اصلی گوشت و لبنیات است بسیار بیشتر از کشورهایی است که رژیم غذایی اصلی شامل برنج، محصولات سویا و سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گل کلم است.
چربی‌ها باعث افزایش تولید تستوسترون و سایر هورمون‌ها می‌شوند و تستوسترون برای سرعت بخشیدن به رشد سرطان پروستات تاثیر گذار است. سطح بالای تستوسترون ممکن است سلول‌های سرطانی پروستات را که در حالت خاموش هستند، فعال کند. برخی از یافته‌ها حاکی از آن است که سطح بالای تستوسترون نیز بر شروع اولیه سرطان پروستات تأثیر می‌گذارد.
عوامل موثر در ابتلا به سرطان پروستات
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند عبارتند از:
سن بالا
خطر ابتلا به سرطان پروستات با افزایش سن افزایش می‌یابد. این بیماری بعد از ۵۰ سالگی بیشتر دیده می‌شود.
نژاد
به دلایلی که هنوز مشخص نشده است، افراد سیاه پوست بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر سرطان پروستات هستند.
سابقه خانوادگی
اگر یکی از اقوام خونی مانند پدر یا مادر، خواهر و برادر مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده باشد، ممکن است خطر ابتلا شما به این بیماری افزایش یابد. همچنین، اگر ژن‌هایی دارید که خطر سرطان پستان را افزایش می‌دهند (BRCA1 یا BRCA2) یا سابقه خانوادگی سرطان پستان دارید، احتمال ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است.
چاقی
افرادی که چاق هستند ممکن است در مقایسه با افرادی که دارای وزن سالم هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات باشند، هرچند که مطالعات نتایج متفاوتی را در بر داشته است. در افراد چاق، احتمالا سرطان تهاجمی تر است و پس از درمان اولیه، احتمال بازگشت آن بیشتر است. وزن مناسب به شما در پیشگیری از پروستات کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: دستور رژیم لاغری اصولی بر اساس وضعیت بدنی خودتان + تست BMI
علائم بیماری و سرطان پروستات
اگر شخصی به هیچ وجه قادر به ادرار کردن نیست، باید فوراً به پزشک مراجعه کند. اگر علائمی که ذکر می‌کنیم را در خود مشاهده کردید باید به پزشک خود مراجعه کنید.
- درد در لگن، اندام تناسلی، کمر و باسن
- درد هنگام ادرار کردن
- مشکل در ادرار کردن
- درد هنگام انزال
- تب، لرز، یا بدن درد
- ادرار با بو یا رنگ غیر معمول
- خون در ادرار یا خون در منی
درد در ناحیه پرینه (ناحیه بین مقعد و بیضه) که اغلب با نشستن طولانی مدت بدتر می‌شود. مشکلات پروستات همچنین می‌تواند باعث اختلال در عملکرد جنسی، عفونت‌های دستگاه ادراری، سنگ مثانه یا در موارد شدید، نارسایی کلیه شود.
آزمایشات پزشکی پروستات
متخصصان پزشکی می‌توانند مشکلات پروستات را با استفاده از انواع مختلف معاینات پروستات تشخیص دهند.
معاینات معمول پروستات شامل موارد زیر است:
- آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
- آزمایش خون می‌تواند سطح این PSA را ارزیابی کند. سطوح بالا نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات است.
- نمونه برداری از پروستات
اگر پزشکی به سرطان مشکوک باشد، می‌تواند نمونه کوچکی از بافت پروستات را برای آزمایش بردارد. برای انجام این کار، آن‌ها یک سوزن را از طریق رکتوم وارد پروستات می‌کنند و نمونه مورد نظر را بر می‌دارند.
MRI پروستات برای پیشگیری از پروستات
این مورد می‌تواند آناتومی پروستات را با جزئیات کامل، از جمله شناسایی مناطق مشکوک به سرطان، نشان دهد. فناوری جدید امکان هدف قرار دادن این مناطق از طریق بیوپسی را فراهم می‌کند و به پیشگیری از پروستات کمک می‌کنند.
بهترین داروی گیاهی پیشگیری از پروستات
یکی از مکمل‌های پرکاربرد برای حفظ سلامتی پروستات مکمل‌های گیاهی Swanson Saw Palmetto است. Saw Palmetto یک مکمل عالی برای سلامت مردان برای حفظ سلامتی پروستات است. این ماده به ارتقا سلامتی دستگاه ادراری و همچنین تعادل هورمونی مردان کمک می‌کند. همچنین ممکن است در تقویت ضخامت مو و میل جنسی نیز تاثیر گذار باشد.
این دارویی گیاهی است که مانند گیاه خرما به نظر می‌رسد. میوه رسیده Palmetto را برای استفاده در مکمل‌های گیاهی آسیاب می‌کنند.
Saw palmetto یکی از پرکاربردترین مکمل‌ها و بهترین داروی گیاهی پیشگیری از پروستات برای حمایت از سلامت پروستات و سلامت دستگاه ادراری است. این مکمل دارای اسیدهای چرب و استرول‌هایی است که برای تغذیه مناطق مهم سلامت مردان طراحی شده‌اند. هر کپسول ۵۴۰ میلی گرمی از مواد درجه یک و عالی تشکیل شده تا به مردان کمک می‌کند دقیقاً همان چیزی را که می‌خواهند در یک مکمل با کیفیت بالا برای سلامتی مردان به دست آورند.
روش‌های جلوگیری از سرطان پروستات
برای پیشگیری از پروستات یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انتخاب یک رژیم غذایی سالم با چربی کم و پر از میوه و سبزیجات ممکن است در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات نقش داشته باشد، هرچند که نتایج تحقیقات متفاوت بوده و به طور مشخص اثبات نشده است.
اگر می‌خواهید خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهید، سعی کنید نکات زیر را رعایت کنید، این نکات عبارتند از:
رژیم کم چربی را انتخاب کنید
غذاهای حاوی چربی شامل گوشت، آجیل، روغن و لبنیات مانند شیر و پنیر است. در برخی مطالعات، مردانی که هر روز بیشترین میزان چربی را مصرف می‌کردند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات بودند.
این مورد ثابت نمی‌کند که چربی اضافی باعث سرطان پروستات می‌شود. مطالعات دیگر این ارتباط را پیدا نکرده‌اند. اما کاهش میزان چربی مصرفی روزانه فواید اثبات شده دیگری از جمله کمک به کنترل وزن و سلامت قلب دارد.
برای کاهش میزان چربی مصرفی هر روز، غذاهای چرب را محدود کنید یا انواع کم چربی را انتخاب کنید. به عنوان مثال، مقدار چربی را که هنگام پخت و پز به غذاها اضافه می‌کنید، کاهش دهید، گوشت‌ها و محصولات لبنی کم چرب را انتخاب کنید.
از چربی‌های مفید به منظور پیشگیری از پروستات استفاده کنید
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که ممکن است ارتباطی بین چربی‌های حیوانی و افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود داشته باشد. علاوه بر گوشت، چربی‌های حیوانی در کره و پنیر وجود دارد.
تا جای ممکن، چربی‌های گیاهی را جایگزین چربی‌های حیوانی کنید:
- روغن زیتون به جای کره
- میوه به جای آب نبات
همچنین، پخت بیش از حد گوشت باعث تولید مواد سرطان‌زا می‌شود، بنابراین مراقب باشید گوشت خود را بیش از حد نپزید.
مقدار میوه و سبزیجات روزانه را افزایش دهید
میوه‌ها و سبزیجات پر از ویتامین‌ها و مواد مغذی است که تصور می‌شود خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد، هرچند تحقیقات ثابت نکرده است که هیچ ماده مغذی خاصی برای کاهش خطر ابتلا تضمین شده است.
ممکن است با افزودن یک وعده میوه یا سبزیجات اضافی به هر وعده، مقدار میوه و سبزیجاتی را که هر روز می‌خورید افزایش دهید. خوردن میوه و سبزیجات را برای میان وعده در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: سالاد| طرز تهیه ۲۰ سالاد سریع و آسان
گوجه فرنگی و سایر غذاهای قرمز بخورید
گوجه فرنگی، هندوانه و سایر غذاهای قرمز رنگ روشن خود را مدیون یک آنتی اکسیدان قوی به نام لیکوپن هستند. برخی از مطالعات اخیر نشان می‌دهد که خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که این میوه و محصولات پایه گوجه فرنگی را مصرف می‌کنند کمتر از کسانی است که مصرف نمی‌کنند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ از اسپانیا نشان می‌دهد که پخت گوجه فرنگی جذب لیکوپن را برای بدن شما آسان‌تر می‌کند. هرچه گوجه فرنگی قرمزتر باشد، بهتر است زیرا لیکوپن آن بیشتر است.
مقدار لبنیات را که هر روز می‌خورید کاهش دهید
در مطالعات انجام شده، مردانی که بیشترین محصولات لبنی را مصرف می‌کردند، مانند شیر، پنیر و ماست، هر روز بیشترین خطر ابتلا به سرطان پروستات را داشتند. اما نتایج مطالعه متفاوت بوده است.
دانه‌های سویا و چای سبز را در رژیم خود بگنجانید
در یک بررسی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد مشخص شد که یک ماده مغذی به نام ایزوفلاون با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات در ارتباط است. ایزوفلاون‌ها مواد زیر موجود است:
- نخود
- عدس
- جوانه یونجه
- بادام زمینی
مدت‌های زیادی است که محققان ارتباط بین چای سبز و خطر ابتلا به سرطان پروستات را مورد بررسی قرار داده‌اند و نتایج متفاوتی را کسب کرده‌اند. یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۰۸ نشان داد که مردانی که چای سبز می‌نوشند، یا مکمل‌های عصاره چای سبز مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که این نوشیدنی را مصرف نمی‌کنند، خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات در آن‌ها کمتر است.
اسید چرب، معروف به امگا ۳، ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کند. امگا ۳ در برخی ماهی‌ها از جمله ساردین، ماهی تن، ماهی خال خالی، ماهی قزل آلا و ماهی آزاد یافت می‌شود.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ که در آن منابع معتبری وجود داشت نشان می‌دهد، در مردانی که غلظت بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ در خون دارند احتمال ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است. بر اساس این اطلاعات بحث برانگیز، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای شما بگیرد.
برای پیشگیری از پروستات وزن ایده‌آل داشته باشید
در مردان چاق، شاخص توده بدنی ۳۰ یا بالاتر، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات افزایش یابد. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، روی کاهش وزن کار کنید. این کار را می‌توانید با کاهش تعداد کالری دریافتی در روز و افزایش میزان ورزش انجام دهید.
اگر از وزن خوبی برخوردار هستید، با ورزش بیشتر و انتخاب یک رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد، برای حفظ وزن خوب خود تلاش کنید.
بیشتر روزهای هفته را جهت پیشگیری از پروستات ورزش کنید
مطالعات در مورد ورزش و خطر سرطان پروستات نشان داده است که مردانی که به طور مرتب ورزش می‌کنند کمتر به این بیماری دچار می‌شوند. ورزش منظم می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم کمک کند. از فواید ورزش می‌توان به افزایش توده عضلانی و متابولیسم بهتر اشاره کرد. ورزش نباید خسته کننده باشد. روال و برنامه ورزشی خود را متنوع کنید و دوستان خود را به ورزش همگانی دعوت نمایید. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه سواری بسیار مفید است.
ورزش فواید سلامتی بسیاری دارد و ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سایر سرطان‌ها را کاهش دهد. ورزش می‌تواند به شما در حفظ وزن مناسب کمک کند یا باعث کاهش وزن و متعادل شدن آن شود. وقتی ورزش را شروع کردید، به آرامی پیش بروید.
سیگار نکشید
افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند. همچنین خطر مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات در افراد سیگاری بیشتر است.
در مورد خطر ابتلا به سرطان پروستات از پزشک خود بپرسید. برخی از نکاتی که باید بدانید عبارتند از:
- با افزایش سن چه آزمایشات غربالگری پزشکی باید انجام دهید
- سابقه خانوادگی
- توصیه‌های غذایی
برخی از مردان در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند. برای کسانی که در معرض خطر بسیار بالای سرطان پروستات هستند، ممکن است گزینه‌های دیگری برای کاهش خطر وجود داشته باشد، مانند داروها.
اگر فکر می‌کنید خطر ابتلا به سرطان پروستات در شما زیاد است، این موضوع را با حتما با پزشک خود در میان بگذارید تا بتوانید در پیشگیری از پروستات قدمی مهم بردارید.
منابع:
