۱۰ سپتامبر ۲۰۱۹ «جک ما» در روز تولد ۵۵ سالگی‌اش، از سمت خود به عنوان مدیرعامل وبسایت علی بابا اعلام بازنشستگی کرد. برای شناخت این مرد کوتاه قامت؛ اما بلند‌پرواز و موفق چینی، باید به مسیری که پیموده است نگاهی بیاندازیم. مسیری که پر از شکست‌ها و پیروزی‌های بسیار بوده است. آشنایی با زندگی بنیان‌گذار علی بابا همانند زندگینامه دیگر کارآفرینان موفق دنیا مانند بیل گیتس، ساندار پیچای، جف بزوس، مارک زاکربرگ، ایلان ماسک و … درس‌های مهمی را برای ما به ارمغان خواهد آورد.
وبسایت گروه علی بابا
وبسایت گروه علی باباگروه علی بابا در سال ۱۹۹۹ در آپارتمان «جک ما» در پکن شکل گرفت. وبسایت این شرکت، با هدف ایجاد ارتباط بین تولیدکنندگان چینی با مشتریان بازارهای جهانی راه‌اندازی شد. مدیرعامل علی بابا داستان انتخاب نام این برند را اینگونه تعریف می‌کند:
یک روز در سانفرانسیسکو در کافی‌شاپ نشسته بودم و فکر می‌کردم که اسم علی بابا خوبه؛ هنگامی که گارسون آمد از وی پرسیدم علی بابا را می‌شناسی؟ اون گفت بله می‌شناسم، پرسیدم در موردش چه می‌دونی؟ گفت علی بابا و ۴۰ دزد بغداد؛ و من گفتم آره خودشه! به خیابان رفتم و از عابران که از ملیت‌های مختلفی چون هندی، آلمانی، چینی، ژاپنی و … بودند همین سؤال را پرسیدم و همگی همان جواب را دادند. علی بابا به راحتی تلفظ میشه و در همه جهان شناخته شده است.
و اینگونه بود که نه تنها تولیدکنندگان چینی، بلکه محصولات تولیدی سایر کشورها نیز بر روی وبسایت علی بابا مورد معامله قرار گرفت. رشد این شرکت خیلی سریع اتفاق افتاد و بخش‌های مختلفی به علی بابا اضافه شد و بستری برای انواع معاملات تجاری B2C (بنگاه به مصرف‌کننده)، C2C (مصرف‌کننده به مصرف‌کننده)، B2B (بنگاه به بنگاه) فراهم آمد.
دیگر هر کسی که کالایی برای فروش، به خصوص در بازار شرق کره زمین داشت، یا نیاز به خرید کالای شرکت دیگری به عنوان مواد اولیه یا برای مصرف شخصی خود داشت، یک اکانت بر روی علی بابا ایجاد می‌کرد. به طوری که گردش مالی این شرکت در سال ۲۰۱۲ از مجموع فروش دو رقیب غربی خود، «آمازون» و «ای بی» بیشتر بود.
جک ما در دوران قبل از کارآفرینی
Ma Yun در ۱۰ سپتامبر ۱۹۶۴ در شهر هانگژو در استان ژجیانگ در شرق کشور چین به دنیا آمد. از کودکی عاشق زبان انگلیسی بود و برای همین در اوقات فراغت خود به راهنمایی گردشگران خارجی که به شهرشان می‌آمدند می‌پرداخت. به دلیل سخت بودن نام چینی‌اش، یکی از توریست‌ها او را «جک» نامید و بعدها با همین نام در دنیای تجارت شناخته شد.
بنیان گذار علی بابا در دوران نوجوانی در کنار یک توریست
مدیرعامل موفق گروه علی بابا به دلیل ضعف در ریاضیات، دو بار در آزمون ورودی دانشگاه مردود شد. اما در نهایت در رشته زبان انگلیسی لیسانس گرفت و معلم شد. او در ۳۰ سالگی اولین شرکت خود را با نام «آژانس ترجمه هایبو» تاسیس کرد. جک ما در سال ۱۹۹۵ به نمایندگی از شهر خود، از طرف دولت به آمریکا سفر کرد و این سفر نقطه عطف زندگی او شد.
شکل گیری سایت علی بابا
در اولین برخورد جک ما با اینترنت، او به جای خالی کشورش در این فضا پی برد و بلافاصله پس از بازگشت از سفر آمریکا، ایده راه‌اندازی یک سایت درباره چین را اجرا کرد. وقتی در عرض چند ساعت، بازخورد مخاطبین را دید که سوالات زیادی پرسیده بودند، متوجه شد که در نقطه درستی ایستاده است و زمینه پیشرفت زیادی در این حوزه وجود دارد. بلافاصله شرکت China Pages را راه انداخت که کارش ساختن وبسایت برای شرکت‌ها و افراد دیگر بود. اما ظرف ۲ سال بازار رقابت این کسب و کار داغ شد و شرکت رقیب Chinesepage جذابیت این کار را برای او از بین برد.
پس از رها کردن شرکت طراحی سایت، جک ما به پکن رفت و رئیس شرکتی مرتبط با وزارت تجارت خارجه شد. اما خیلی زود پی برد که ماندن در شغل دولتی، او را از فرصت‌های اقتصادی که اینترنت ایجاد می‌کرد دور خواهد کرد. بنابراین استعفا داد و به شهر زادگاه خود بازگشت و جمعی از همکارانش را با خود همراه کرد و در آپارتمان خود با کمک همسر و دوستانش، وبسایت علی بابا را با ایده تسهیل معاملات تجاری بین کسب و کارهای کوچک راه‌اندازی نمود. این سایت به سرعت توسعه پیدا کرد و خالق خود را به یکی از ۳ مرد ثروتمند چین تبدیل کرد.
گروه علی بابا امروزه شامل شرکت‌های Alibaba ،Taobao ،Tmall ،eTao ،۱۶۸۸ ،AliExpress ،Alipay و Alibaba Cloud Computing است. سهام این گروه در سال ۲۰۱۴ در بازار بورس نیویورک عرضه شد و ارزش آن با جذب ۲۱.۸ میلیارد دلار، به بیش از ۱۶۸ میلیارد دلار رسید.
۱۲ نکته جالب از زندگی جک ما؛ مدیرعامل علی بابا
۱. همیشه زندگی به کام او نبود. قبل از اینکه به عنوان معلم استخدام شود، به قول خودش ۳۰ بار در مصاحبه‌های شغلی رد شده است! وقتی شعبه‌ای از رستوران KFC در شهرشان افتتاح شد، از بین ۲۴ نفری که برای استخدام درخواست داده بودند، ۲۳ نفر قبول شدند و آن یک نفری که پذیرفته نشد، کسی نبود جز کارآفرین برجسته و مدیرعامل موفق گروه علی بابا !
۲. جک ما تجربه‌ای در زمینه برنامه‌نویسی و رایانه نداشت اما وقتی دید با جستجوی کلمه «آبجو» هیچ اثری از چین در اینترنت دیده نمی‌شود، فرصت بزرگ را شکار کرد.
۳. مدیرعامل علی بابا تا ۳۱ سالگی هرگز با کامپیوتر کار نکرده بود ولی این دلیلی برای نادیده گرفتن یک فرصت طلایی برای موفقیت نبود. در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است که حتی یک خط کدنویسی تا به حال نکرده است و تنها استفاده او از کامپیوتر، جستجو کردن و دریافت و ارسال ایمیل است.
۴. دو سرمایه‌گذاری اولش با شکست روبرو شد، اما ۱۷ نفر از دوستانش را دور هم جمع کرد و آنها را متقاعد کرد بر روی سایت علی بابا سرمایه‌گذاری کنند. او مطمئن بود صادرکنندگان به جایی برای معرفی خود به واردکنندگان دیگر کشورها نیاز دارند. در واقع سایت علی بابا در آپارتمان جک ما متولد شد.
۵. مدیرعامل موفق چینی در یکی از مصاحبه‌هایش موفقیت شرکت خود را به دلیل استخدام تعداد زیادی از زنان عنوان کرده است.
۶. فیلم «فارست گامپ» بسیار الهام بخش و مورد علاقه جک ما است. او بارها این فیلم را تماشا کرده و مهمترین چیزی که از آن یاد گرفته این است که «مهم نیست همه چیز تغییر کند، تو خودت هستی!»
تای چی ورزش مورد علاقه بنیان گذار گروه علی بابا
خانواده و علاقمندی‌های میلیاردر چینی
۷. والدین او از بازیگران قصه‌گویی موزیکال سنتی چینی بودند که اجرای این سبک نمایش در طی انقلاب فرهنگی مائو از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ ممنوع اعلام شد. اما علاقه کارآفرین میلیاردر چینی به نمایش و اجرا روی صحنه، هرگز از بین نرفت.
۸. او را به خاطر شیوه تجارتش که بسیار غیرقابل پیش‌بینی، قاطعانه و سخت‌گیرانه است با نام مستعار Feng Quinyang (شمشیر افسانه‌ای) هم می‌شناسند.
۹.جک ما صاحب دو فرزند است اما تمایلی به حضور خانواده‌اش در رسانه‌ها ندارد. برای همین تصاویر چندانی از خانواده مدیرعامل علی بابا موجود نمی‌باشد.
۱۰. مدیرعامل موفق گروه علی بابا که امروزه یکی از مردان قدرتمند و ثروتمند چین است، به ورزش تای‌چی بسیار علاقمند است. وی اوقات فراغت فراغت خود را به نویسندگی، هنرهای رزمی، رقص و آواز خوانی، مدیتیشن و تمرینات تای‌چی می‌گذراند.
۱۱. «ما» یکی از طرفداران سرسخت حفظ محیط زیست است به طوری که درصد قابل توجهی از سود سالیانه شرکت علی بابا را به حفاظت از محیط زیست اختصاص داده است.
۱۲. همسرش درباره جک گفته است: «با اینکه او مرد خوش‌تیپی نیست، اما من به این دلیل مجذوب او شدم که کارهایی می‌تواند بکند که مردان خوش‌تیپ از عهده آنها برنمی‌آیند.»
سخن پایانی
کسی چه می‌داند این کارآفرین چینی پس از علی بابا ، چه برنامه‌ای برای خود تدارک دیده است. آیا در فیلم‌های رزمی بازیگری خواهد کرد؟ کسب و کار جدیدی را آغاز خواهد کرد؟ یا به تدریس و معلمی بازخواهد گشت؟
اگرچه پس از کناره‌گیری و بازنشستگی از سمت خود، فعلا در حال استراحت است، اما دیری نخواهد پایید که دوباره با ایده‌ای تازه به سرخط خبرها بازخواهد گشت. زیرا او «جک ما» است.
منبع: britannica و business-insider
مطالب پیشنهادی:
با والمارت و موسس آن سام والتون آشنا شوید
وارن بافت | بیوگرافی و رازهای موفقیت او در سرمایه‌گذاری بورس
