امروز چندمه؟ کدام ماه به مسافرت برم؟ تعطیلات کدام ماه بیشتره؟ و بسیاری از سوالات مشابه دیگری که روزانه بارها با آنها مواجه میشوید. پاسخ تمام این سوالات در ماهها و روزهای سال خلاصه میشود. اگر موشکافانه به این مقوله بنگریم متوجه تاثیر غیرقابل انکار روزها و ماهها در پیشبرد اهداف روزانه زندگیمان خواهیم شد. تقویم یا گاه شمار ماههای میلادی که امروزه از آن به عنوان یک مرجع کامل در تاریخ و زمان یاد میشود، به جزیی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده است.
برای درک بهتر این موضوع کافی است نگاهی گذرا به دور و برمان بیندازیم. از گوشیهای هوشمند و سیستمهای کامپیوتری که روزانه ساعتها درگیر استفاده از آنها هستیم گرفته تا پاسپورتها و مدارک بین المللی، همگی از ماه های میلادی پیروی کرده و ناخوداگاه ما را به سمت روزهای این تقویم جهانی سوق میدهد.
پس شناخت ماه های میلادی و جزئیات پیرامون تعداد روزها و ترتیب آنها در دنیای مدرن امروزی خالی از لطف نبوده و در آیندهای نه چندان دور به یک جز ثابت زندگی بشر تبدیل خواهد شد. از این رو بر آن شدیم تا در این مقاله به تشریح کامل ماه های میلادی اعم از تاریخچه پیدایش، نحوه نامگذاری و شرح مختصری از جزئیات آنها ارائه نماییم.
به گفته بسیاری از مورخان کاشفان تقویم یا گاهشمار، کشاورزان بودهاند! چرا که اولین بار کشاورزان با توجه به تغییرات شرایط جوی و شکل ظاهری درختان پی به یک چرخه منظم زمانی بردند. این چرخه بعدها چالشهای جدیدی همچون فصول و ماهها را به وجود آورد. امیدواریم وبلاگ مالتینا را تا پایان این مقاله جذاب همراهی نمایید!
تاریخچه ماه های میلادی
با گذشت زمان و پیشرفت تجهیزات نجومی کم کم از نواقص تقویمها کاسته شد و شکل دقیق تری به خود گرفت. اما ماه های میلادی در چه برهه ای از زمان ارائه شد؟ پاسخ این سوال مستلزم سفری دور و دراز به چند قرن پیش است.
ترتیب ماه های میلادی+معادل آن به شمسی
پیدایش گاهشمار میلادی یا به اصطلاح دقیق تر، تقویم گریکوری به یونان باستان باز میگردد؛ جایی که همزمان با آغاز بازی های المپیک در سال ۷۳۶ پیش از میلاد قوانین جدیدی بر گاهشمارهای آن زمان که تعدادشان هم کم نبود، سایه انداخت. از مهم ترین تغییرات تقویمها به معادلسازی سالها به ۳۶۵.۲۵ روز می توان اشاره کرد. درست در همین زمان اصطلاح سال کبیسه پای خود را به گاهشمارهای مختلف باز کرد و سه سال ۳۶۵ روزه و یک سال کبیسه در تاریخ تقویمها گنجانده شد تا امروز که مفهوم کبیسه در بین عوام مردم رایج باشد.
تقویم رومی، دومین گاه شمار تاثیر گذار بر تقویم میلادی محسوب شده، چرا که با تغییر تعداد ماههای قمری از ۱۰ ماه به ۱۲، نظم خاصی به قوانین داد و همانند نسخه یونانی، سال کبیسه در دل این تقویم جا باز کرد. حکمران معروف رومی ژولیوس سزار که علاقه زیادی به این مقوله داشت با تدوین اصلاحاتی روی گاهشمار رومی، این تقویم را رسمی اعلام نمود. بعدها به پاس این خدمت بزرگ ژولیوس سزار، این تقویم با نام ژولینی در میان مردم فراگیر شد! تقویم ژولینی یک سال را معادل ۳۶۵ روز و ۱۲ ماه در نظر می گرفت و هر چهار سال، یک سال به عنوان کبیسه در این تقویم جا گرفت. این تقویم در نگاه کلی با سال خورشیدی که بر پایه گردش خورشید به دور زمین و مطالعات دقیق نجومی استوار بود، تفاوت چندانی نداشت!
اصلاحات اساسی در تقویم ماه های میلادی
سالها تقویم ماه های میلادی به همین منوال در میان مردم رایج بود تا اینکه پاپ گریکوری سیزدهم در سال ۱۵۸۲ میلادی به فکر تغییراتی اساسی در این گاه شمار افتاد! عمده تلاش پاپ گریگوری در انطباق سال میلادی با گاه شمار خورشیدی خلاصه می شد. همین دلیل باعث تقلیل طول سال ها از ۳۶۵.۲۵ روز به ۳۶۵.۲۴۲۲ شد و تقویم ارائه شده توسط گریکوری به انتخاب اول مسیحیت تبدیل و تقویم موجود به گاه شمار گریکوری معروف شد. سالها بعد مسیحیت این نسخه اصلاح شده را تقویم میلادی جدید نامگذاری نمود!
اصلاحات در تقویم میلادی
کاتولیکها اولین کسانی بودند که این گاه شمار اصلاح شده را به عنوان تقویم رسمی خود پذیرفتند و مناسبات خود را با آن تطبیق دادند. این گاه شمار چندین سال بعد در دل سایر کلیساها هم رخنه کرد و بعد از سه قرن کلیساهای ارتدکس و پروتستان نیز از این گاه شمار پیروی کردند. قرن بیستم را می توان اوج نفوذ این گاه شمار در میان ملل مختلف دانست؛ امروزه تمام کشورهای دنیا جز تعداد محدودی از آنها که شمار آنها به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد، در مناسبات بین المللی خود از این گاه شمار استفاده می نمایند.
سال خورشیدی بر خلاف گاه شمار ژولینی یک سال را به طور دقیق ۳۶۵.۲۵ روز نمی دانست و همین امر تفاوت یک روزهای را بعد از ۱۲۸ سال نمایان میکرد. با گسترش مسیحیت و کلیساها تقویم ژولینی به انتخاب اول مسیحیت تبدیل و از آن به عنوان تقویم رسمی استفاده شد. این تقویم با تغییر مبدا تاریخ و سال شماری، تقویم میلادی نام گرفت. در واقع مبدا این تقویم به ولادت حضرت مسیح تغییر یافت اما در سایر موارد، همان نسخه ژولینی بود!
معادل شمسی ماه های میلادی
بسیاری از کاربران به دنبال تاریخ دقیق معادل شمسی ماه های میلادی هستند، شاید مناسبات بین المللی مختلف شما را وادار به دانستن این مهم نماید. به طور کلی میتوان ماه های میلادی و معادل آنها را در سال شمسی با تقریب خوبی تطبیق داد. از آنجایی که تقویم میلادی و شمسی دقیقا مانند هم نیستند، در برخی از سالها یک روز تفاوت در تاریخهای ذکر شده بوجود خواهد آمد:
- ۱۱دی تا ۱۱ بهمن ماه ژانویه
- ۱۲بهمن تا ۹اسفند ماه فوریه
- ۱۰ اسفند تا ۱۱ فروردین ماه مارس
- ۱۲ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت ماه آوریل
- ۱۱ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد ماه می
- ۱۱ خرداد تا ۹ تیر ماه ژوئن
- ۱۰ تیر تا ۹ مرداد ماه جولای
- دهم مرداد تا ۹ شهریور ماه آگوست
- ۱۰ شهریور تا ۸ مهر ماه سپتامبر
- ۹ مهر تا ۹ آبان ماه اکتبر
- ۱۰ آبان تا ۹ آذر ماه نوامبر
- ۱۰ آذر تا ۱۰ دی ماه دسامبر
اما اینجا پایان ماجرا نیست! چراکه تبدیل تاریخ شمسی به میلادی و یا میلادی به شمسی به سبب اموری مانند تبدیل تاریخ تولد و سن میان افراد زیادی محبوب شده است. ازآنجایی که ماه های میلادی به عنوان تقویمی مرجع در سراسر دنیا شناخته میشود و رویدادهای بین المللی مختلفی نسبت به آن تنظیم میگردد، آشنایی کامل با آن اهمیت پیدا می کند.
سایت تایم دات آی آر به عنوان پیشتاز در این خصوص ایده های نوینی را در این زمینه ارائه کرده است. این سایت علاوه بر تبدیل تاریخ شمسی به میلادی و قمری ابزار دقیقی را در مورد مبدل تاریخ آنلاین در اختیار کاربران خود قرار داده است. همچنین مناسبتهای روز و نماد ماه درخواستی شما نمایش داده می شود که در نوع خود بینظیر میباشد.
ضرورت آشنایی با تقویم میلادی
همانطور که در مقدمه هم ذکر شد، تمام مناسبتها و تکنولوژیهای جهان تحت تاثیر این تقویم بین المللی قرار گرفته و شناخت این تقویم به یکی از ضروری ترین نیاز های هر فرد تبدیل شده است. پس در ادامه این مطلب به معرفی اجمالی ماه های میلادی در طی یک سال خواهیم پرداخت!
ضرورت آشنایی با ماه های سال میلادی
در قرن بیست و یکم تقویم میلادی متداولترین و پرکاربردترین گاه شمار در بین مردم جهان بوده و تمام فعالیت های بین المللی را پوشش می دهد. ایران، افغانستان، اتیوپی و نپال تنها کشورهایی هستند که تقویم میلادی را به طور رسمی نپذیرفته اند و از آن به عنوان تقویم رسمی استفاده نمی نمایند! حال باید دید در آینده تقویم ماه های میلادی دچار تغییر و تحول خواهد شد یا خیر.
ژانویه (January)
ماه آغازین سال نو میلادی ژانویه نام گرفته و روز نخستین این ماه ۳۱ روزه در اکثر نقاط جهان به (روز سال نو New Year’s Eve ) معروف است. ریشه ژانویه از واژه ژانوس در روم باستان به معنی خدای آغازها و خدای دروازهها نشئت گرفته و به عنوان دروازه ورود به سال جدید شهرت یافته است. ریشه فارسی این کلمه از معادل فرانسوی Janvier برگرفته شده است و فارسی زبانان این ماه را با لفظ ژانویه می شناسند.
ژانویه در اکثر نقاط نیمکره شمالی جزء سردترین ماه های سال محسوب شده و به عنوان دومین ماه از فصل زمستان شناخته میشود. در نیمکره جنوبی زمین این قضیه کاملا متفاوت است! یعنی ژانویه دومین ماه فصل تابستان و گرمترین ماه سال شناخته می شود. به همین سبب، ژانویه در نیمکره شمالی زمین معادل با جولای در نیمکره جنوبی است و تقریبا اختلافی هفت ماهه با یکدیگر دارند. در اکثر کشورهای نیمکره شمالی اولین روز این ماه مصادف با جشن بزرگ کریسمس و آغاز تعطیلات زمستانی است. این واژه در کشورهای مختلف معانی مختلفی داشته و با نمادهای گوناگونی شناخته می شود.
فوریه (February)
دومین ماه از سال میلادی با نام فوریه در جهان شناخته می شود. از فوریه به عنوان کوتاهترین ماه در میان ماه های میلادی یاد می شود! چرا که این ماه در سال های معمولی ۲۸ روزه و در سال کبیسه ۲۹ روز را شامل می شود و به عبارتی فوریه تنها ماهی از سال است که روزهایش کمتر از ۳۰ است. واژه فوریه بر گرفته از واژه لاتین februum به معنی پالایش وتطهیر می باشد. علت این نامگذاری، برگزاری مراسم Februa یا مراسم تطهیر در ۱۵ فوریه گاه شمار رومی بوده است.
فوریه و ژانویه پیش از ویرایش گاه شمار رومی وجود نداشتند اما با اصلاحاتی که در تعداد ماهها صورت گرفت این دو نام جای خود را در تقویمها باز کردند و به فصول و تقویم سرو سامان دادند؛ زیرا تا قبل از ظهور این دو ماه، زمستان به عنوان یک دوره بدون ماه شناخته میشد.
فوریه تا سالها عنوان آخرین ماه را در گاه شمار یدک میکشید اما در دوره دسمویری در سال ۴۵۰ قبل میلاد فوریه در جایگاه دوم ماه های میلادی قرار گرفت و تا به امروز تغییری در نام این ماه صورت نگرفته است. این ماه در نیمکره شمالی معادل با سومین ماه فصل زمستان است در حالی که در نیمکره جنوبی کاملا بر عکس! یعنی سومین ماه از فصل تابستان. فوریه در نیمکره شمالی معادل با آگوست در نیمکره جنوبی است. از بنفشه و پامچال به عنوان نماد های معروف این ماه در سراسر دنیا یاد میشود.
مارس (March)
ماه مارس میلادی
مارس، دومین ماه ۳۱ روزه و سومین ماه از نظر ترتیب در تقویم میلادی است. بیست و یکمین روز از این ماه در نیمکره شمالی مصادف با شروع فصل بهار و جوانه زدن است. همچنین از دید هواشناسی، این روز زمان اعتدال بهار است. پیشینه این نام نیز به دوران امپراطوری روم باستان تعلق میگیرد.
در آن دوره مارس از نام خدای رومی مارس یا آرس خدای جنگ در یونان برگرفته شده بود و به عنوان اولین ماه گاه شمار رومی شناخته میشد اما بعدها پس از اصلاحات به سومین ماه میلادی تغییر مکان داد. این ماه در نیمکره شمالی معادل با ماه سپتامبر در نیمکره جنوبی بوده و مصادف با آغاز پاییز در این نیمکره میباشد. عید بزرگ ایرانیان یعنی نوروز در این ماه قرار داشته و ماه مارس را تقریبا معادل با فروردین ایرانیان میدانند. گل نرگس به یکی از نمادهای این ماه در دنیای امروز تبدیل شده است.
آوریل (April)
ماه آوریل میلادی
آوریل دومین ماه سی روزه و چهارمین ماه از نظر ترتیب در تقویم ماه های میلادی است. نام آوریل در واقع بیانگر فصل بهار در نیمکره شمالی و پاییز در بخش جنوبی است. در مورد ریشه این کلمه هنوز هم ابهامات زیادی وجود دارد، اما در این میان می توان به ریشه شناسی سنتی تا حدودی اعتماد کرد؛ بر طبق این ریشه شناسی آوریل از aperire به معنی گشودن گرفته شده و به باز شدن شکوفه ها و برگ درختان در این ماه اشاره دارد. معنی این واژه از نقطه نظر یونانی نیز بر صحت این ادعا دلالت دارد.
می یا مه (May)
سومین ماه ۳۱ روزه و پنجمین ماه تقویم میلادی می یا مه نام دارد. نام این ماه از مایا، ایزد بانوی یونان الهام گرفته شده و در روم باستان به عنوان ایزد بانوی زایش و الهه باروری معروف بود. نقطه نظر دیگر در مورد این ماه میلادی مربوط به شاعر معروف رومی، اوید است؛ وی معتقد بود که می یا مه از واژه لاتین maiores به معنی سالخوردگان گرفته شده و نقطه مقابل با ماه جون که از واژه iuniores به معنی جوانان است.
این ماه از دیدگاه بزرگداشت مریم مقدس نیز زبانزد عام و خاص است. این ماه سه حرفی از دیدگاه لغت نامه ای کوتاه ترین اسم را در میان ماه های میلادی دارد. ماه می در بخش شمالی نیمکره در فصل بهار قرار داشته، درست زمانی که نیمکره جنوبی در حال بستن رخت کهنه خود در فصل پاییز است. اواخر می همزمان با شروع فصل گرم تابستان و تعطیلات تابستانی در نیمکره شمالی است. همچنین می در نیمکره شمالی معادل با ماه نوامبر در بخش جنوبی است. گل برف و زالزالک برگ ریز به نمادهای این ماه ۳۱ روزه معروفند.
ژوئن (Juan)
این ماه ۳۰ روزه، ششمین ماه از سال میلادی محسوب شده و با نام ژوئن و جون در دنیا شناخته میشود. اوید شاعر رومی در چکامه هایش به ریشه یابی این ماه پرداخته؛ یکی از دیدگاهایش در مورد این واژه به یونو juno خدایان رومی و همسر ژوپیتر که هم ردیف با هرا خدایان در افسانه های یونان باستان اشاره دارد و دیدگاه دیگرش همان نظریه اش درمورد ماه می است. نیمکره شمالی در این ماه شاهد انقلاب تابستانی است؛ در این ماه روزها طولاتیترین زمان را به خود اختصاص میدهند و شبها زمان کمتری از شبانه روز را شامل میشوند. به عبارتی بلندترین روزها در این ماه وجود دارند.
بر خلاف نیمکره شمالی، در بخش جنوبی شاهد انقلاب زمستانی هستیم و بلند ترین شبها متعلق به این ماه میلادی است. نکته قابل توجه در این مورد، مستثنی بودن قطبهای شمال و جنوب در انقلابهای تابستانی و زمستانی است. از دیدگاه هواشناسی ساکنان نیم کره شمالی در فصل تابستان به سر میبرند در حالی که ساکنان نیم کره جنوبی سردترین روزهای سال را تجربه میکنند. از دیدگاه نجوم آغاز ژوئن صورت فلکی گاو و در پایان آن صورت فلکی دو پیکر قابل رویت میباشد. رزهای سفید و سرخ نام ژوئن را در ذهن بسیاری از افراد زنده می کند.
جولای یا ژوئیه (July)
ماه جولای میلادی
چهارمین ماه ۳۱ روزه در هفتمین ماه سال درگاه شمار میلادی جولای یا ژوئیه نام گرفته است. نام این ماه از سوی سنای روم به پاس بزرگداشت ژولیوس سزار امپراطور بزرگ روم باستان روی این ماه نهاده شد تا به شکلی از زحمات وی قدردانی شده باشد. در مناطق نیمکره شمالی گرمترین روزهای تابستان در حال سپری شدن است و در نیمکره جنوبی برف و بوران ساکنین را احاطه کرده است. روزهای سگی عبارتی است که به دلیل هوای گرم و طاقت فرسای تابستان برای روزهای آغازین جولای در نیمکره شمالی به دفعات به کار گرفته میشود.
آگوست (August)
پنجمین ماه ۳۱ روزه که هشتمین ماه از تقویم ماه های میلادی را به خود اختصاص داده است و با نام آگوست یا اوت در بین فارسی زبانان شناخته میشود. ماهی که در روم باستان بیشترین اعیاد مذهبی را شامل میشود. نام اولیه این ماه از کلمه لاتین سکستیلیس (Sextilis) برگرفته شده بود. دلیل این نامگذاری، ششمین ماه از تقویم ده ماهه روم باستان بود. با اضافه شدن ماههای فوریه و ژانویه در سال ۷۰۰ قبل از میلاد آگوست ششمین ماه سال شد اما در هشتمین سال قبل از میلاد مسیح به افتخار امپراطور روم آگوستوس، به آگوست تغییر نام داد. علت این نامگذاری پیروزی های متعدد آگستوس در این ماه بوده است، از جمله فتح مصر! نیمکره جنوبی در این زمان در فوریه به سر می برد.
سپتامبر (September)
ماه ۳۰ روزه ای که در جایگاه نهم گاه شمار میلادی یا ماه های میلادی جا خوش کرده است و با نام سپتامبر در جهان شناخته می شود. سپتامبر از واژه لاتین septem به معنی هفت برگرفته شده است. پیشینه معنی این واژه به گاه شمار رومی باز میگردد جایی که در گاهشمار رومی و تا ۴۶ سال پیش از میلاد مسیح به عنوان هفتمین ماه در سال شناخته میشد، اما ایجاد اصلاحات روی این گاه شمار، سپتامبر را به عنوان نهمین ماه در تقویم میلادی گنجاند والبته نامش را دستخوش تغییرات نکرد!
سپتامبر در نیمکره شمالی از نظر فصلی معادل با ماه مارس در بخش جنوبی است. شروع این ماه با آغاز فصل پاییز در بخش شمالی کره زمین همزمان است. همچنین در اغلب کشورها، این ماه با شروع سال تحصیلی جدید همراه است. حمله به برج های دو قلوی جهانی در نیویورک این ماه را بیش از هر ماه دیگری بر سر زبانها انداخت.
اکتبر (October)
ششمین ماه ۳۱ روزه ای که جایگاه دهم از ماه های میلادی را به خود اختصاص داده و با نام های اکتبر یا اکتوبر در اقصی نقاط جهان شناخته میشود. این ماه نیز نامش از گاه شمار یونانی به معنی هشت برگرفته شده و تا پیش از پیدایش تقویم میلادی به عنوان هشتمین ماه در گاه شمار رومی شناخته میشد. اما با تغییر و تحولات ایجاد شده در گاه شمار این ماه به دهمین ماه سال میلادی نقل مکان کرد و بدون تغییر نام دهمین ماه میلادی شد. ساکنان نیمکره شمالی در اکتبر فصل پاییز را تجربه میکنند اما بخش جنوبی نیمکره در فصل بهار به سر میبرند.
نوامبر (November)
آخرین ماه ۳۰ روزه سال میلادی که به رده یازدهم ماه های میلادی تکیه زده با نام نوامبر در بین عوام مردم یاد میشود. نوامبر نیز از واژه لاتین (novem) به معنای نه الهام گرفته و علت این نامگذاری نوامبر، قرار گرفتن این ماه در جایگاه نهم گاه شمار رومی بوده است. بعدها با پیدایش فوریه و ژانویه، این ماه نیز بدون تغییر نام به جایگاه یازدهم در تقویم میلادی نقل مکان کرد. ساکنین نیمکره جنوبی و شمالی در این ماه به ترتیب اواخر بهار و پاییز را تجربه می کنند به عبارتی از لحاظ فصلی ماه نوامبر در نیمکره شمالی معادل با ماه می در نیم کره جنوبی است. گلهای داوودی سمبل این ماه در جهان شهرت یافتهاند.
دسامبر (December)
ماه دسامبر میلادی | ترتیب میلادی
ماه ۳۱ روزه ای که پایان دهنده سال بوده و آخرین روزش نوید سال جدید میلادی را میدهد. تاریخچه دسامبر سرگذشتی همانند سپتامبر و اکتبر دارد! دسامبر نیز از لغت لاتین decem به معنی ده برگرفته شده و دهمین و آخرین ماه گاه شمار رومی بوده است، اما با اصلاحات ایجاد شده در گاه شمار رومی این ماه در آخرین جایگاه دوازده خانه ای تقویم ماه های میلادی بدون تغییر نام قرار گرفت. رومیان به زمستان دید ویژه ای داشتند و به همین سبب آن را به چند ماه تقسیم نمی کردند! اما تحولات ایجاد شده در گاه شمار به این مسئله پایان داد واین فصل را به سه ماه اکتبر، نوامبر، دسامبر تقسیم کرد. آخرین روز این ماه مصادف با شب سال نو مسیحیان بوده و این روز نزد مسیحیان از ارزش والایی برخوردار است.
در آینده چه می گذرد…
تقویم ماه های میلادی
امروزه تقویم ماه های میلادی متداولترین گاه شمار در میان جهانیان به شمار میرود. اما اگر از نقطه نظر دقت به این قضیه نگاه کنیم متوجه نواقص این گاه شمار خواهیم شد! سال خورشیدی یا سال اعتدالی از نظر محاسبات نجومی بسیار دقیقتر از محاسبات گردش ماه و محاسبات انسانی نسخه میلادی است و تا حدودی نواقص این گاه شمار را پوشش می دهد. روند طبیعت هم کاملا با گاهشمار خورشیدی مطابقت داشته و صحت این موضوع را تایید میکند!
علل متعددی از جمله پیشرفت اروپا پس از رنسانس و گسترش علم در قاره سبز تقویم میلادی را به گاه شمار بین المللی در اکثر نقاط جهان تبدیل کرده است. غیر قابل باور خواهد بود که برای تاریخ جهان، گاه شماری جز میلادی درنظر گرفت اما باید نشست و دید که آیا این گاه شمار دستخوش تغییرات خواهد شد یا خیر؟ سوالی که فقط گذر زمان صحت آن را مشخص خواهد کرد.
شما می توانید به گشت و گذار در قسمت های مختلف وبلاگ مالتینا بپردازید و موضوعات مورد علاقه خود را جستجو نمایید. در صورتی که از این مطلب خوشتان آمده، آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید!
همچنین دیدگاه ها، پیشنهادات و انتقادات خود را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
مطالب پیشنهادی:
سلام بسیار عالی
متشکر م